n=n

Als je niet zeker weet of het virus bij jou ondetecteerbaar is, kun je dit het beste vragen aan je hiv-behandelaar. Die heeft inzicht in jouw viral load en kan je vertellen of je voldoet aan de criteria.

We weten dat het virus zich alleen verspreidt door onbeschermde seks, bloed-bloedcontact, zwangerschap en borstvoeding. De mythes dat je hiv krijgt door het delen van theekopjes of zoenen zijn jaren geleden al ontkracht. Bij seks zonder condoom met een hiv-positief persoon met een meetbaar (detecteerbaar) virus ligt het iets anders. Onder de 200 virusdeeltjes per milliliter wordt hiv niet overgedragen. Bij (flink) hogere aantallen virusdeeltjes per milliliter, neemt de kans op overdracht toe. Zo heeft iemand die net geïnfecteerd is miljoenen virusdeeltjes per milliliter in het bloed waardoor het infectievermogen groot is. Een condoom of PrEP biedt dan goede bescherming.

In Nederland hebben 95% van de mensen die hiv-remmers slikken een ondetecteerbare viral load. Voor de overige 5% zijn er verschillende redenen. Het is mogelijk dat iemands omgeving of persoonlijke omstandigheden niet geschikt zijn om therapietrouw te blijven (stigma, mentale gezondheidsproblemen, woonomstandigheden, middelengebruik, financiële omstandigheden, enz.). Er zijn ook mensen die al heel lang veel verschillende medicatie hebben gekregen waardoor die medicatie niet meer goed werkt. Sommigen kiezen er bewust voor geen medicatie te slikken. Ook heeft niet iedereen toegang tot de gezondheidszorg of medicatie.

Ja, normaal gesproken wel. Als je dagelijks je medicatie neemt (therapietrouw bent) kan je viral load niet zomaar stijgen. Het is belangrijk om naar je afspraken in het ziekenhuis te gaan, en je viral load te laten meten. De meeste mensen die in behandeling zijn gaan twee keer per jaar naar het ziekenhuis voor controle, als je net in behandeling bent dan kan dat iets vaker zijn. Zo kan een internist in de gaten houden of je medicatie goed werkt. Als het virus langer dan één jaar ondetecteerbaar is, je therapietrouw bent en je regelmatig op controle gaat, komt het zelden voor dat het virus weer meetbaar wordt.

Het is belangrijk dat, zodra je hoort dat je hiv-positief bent, je snel in behandeling gaat. Samen met de internist en hiv-consulent ga je kijken welke medicatie het beste bij jouw leven past. Bij de meeste mensen wordt het virus dan binnen drie tot zes maanden ondetecteerbaar. Het komt wel eens voor dat dit langer duurt. Daarom is het belangrijk om naar je afspraken te gaan en dagelijks je medicatie te nemen.

Ja.

• Maar ik lees of hoor soms nog dat men spreekt van verwaarloosbaar, dat is toch niet nul?
  Dat klopt. De wetenschappelijke onderbouwing van n=n is nog niet heel breed bekend, dus het kan zijn dat mensen uitspraken doen op basis van verouderde informatie, daarom voeren we ook deze campagne. Daarnaast is het in de wetenschap niet gebruikelijk om een kans van nul aan te geven, want er kan altijd in theorie een statistische kans zijn en ook al is dat een kans van een op een miljoen, dan nog steeds is er een kans. Dat wordt dan wel nihil of verwaarloosbaar genoemd. Omdat wij te maken hebben met mensen in de maatschappelijke en sociale realiteit hanteren wij het gegeven dat de kans op overdracht wel nul is bij n=n, en de studies ondersteunen dit.

Ja. Er zijn verschillende wetenschappelijke studies die n=n  onderbouwen zoals:

• HPTN 052: uit 2011/2015. In de HPTN 052-studie werden 1.763 heterokoppels geïncludeerd, waarbij de ene partner hiv had en
  de andere niet. 
• PARTNER 1: uit 2016. Hier werden 888 koppels gevolgd, waarvan de ene partner hiv had en de andere niet. 551 koppels waren
  heteroseksueel en 337 koppels waren homoseksueel. In totaal vond er 58.000 keer seks zonder condoom plaats. 
• Opposites Attract: uit 2017. In de Opposites Attract-studie werden 343 homoseksuele koppels uit Australië, Thailand en Brazilië gevolgd. Er vond ongeveer 12.000 keer condoomloze seks plaats. 
• PARTNER 2: uit 2018. In deze studie werden 783 homoseksuele koppels gevolgd en er vond zo'n 75.000 keer condoomloze seks plaats. 

Daarnaast zijn er honderden  (inter)nationale organisaties die deze boodschap ondersteunen en uitdragen, check www.preventionaccess.org/ om te kijken wie dat zijn. In dit artikel in het wetenschappelijk blad The Lancet staat een goede samenvatting.

Klopt. Het is wel belangrijk om goed je medicatie te nemen en naar je afspraken in het hiv-behandelcentrum te gaan. Zo houd je het virus ondetecteerbaar.

Ja. Ondetecteerbaar komt van het Engelse woord ‘undetectable’ en betekent niet meetbaar. Voor de n=n campagne hebben wij gekozen voor ‘niet meetbaar’ omdat het duidelijke woorden zijn en niet iedereen op de hoogte is van alle medische termen.

Viral load geeft de hoeveelheid virusdeeltjes per milliliter bloed weer. Met ‘virusdeeltjes’ wordt hiv-RNA bedoeld. Als dit onder de 50 komt dan spreken we van ‘niet meetbaar’. Als de viral load onder de 200 komt spreken we van ‘onderdrukt’. In beide gevallen geldt n=n.

Nee. Hiv is op dit moment niet te genezen. Het virus is niet verdwenen maar het wordt zo goed onderdrukt door de medicatie dat het niet meetbaar is in het bloed. Je blijft wel hiv-positief en de antistoffen (afweerstoffen tegen hiv) zijn ook nog meetbaar.

• Dus een hiv-test blijft positief?
  Ja. Als je hiv-positief bent en je virus is niet meetbaar dan blijft de uitkomst bij een hiv-test nog steeds positief.

Niet meetbaar houdt in dat het aantal virusdeeltjes onder een bepaalde waarde zakt (<50 virusdeeltjes per milliliter bloed), waardoor het virus niet meer meetbaar is in het bloed. Iemand waarbij hiv niet meetbaar is, kan het virus niet overdragen. Iemand die een onderdrukte viral load heeft (<200 virusdeeltjes per milliter bloed) kan het virus overigens ook niet overdragen.

De afkorting n=n staat voor ‘niet meetbaar = niet overdraagbaar’ en is een vertaling van U=U (Undetectable = Untransmittable).

Voor de n=n campagne is allerlei materiaal ontwikkeld. Denk daar bij aan het statement, kaarten, een poster, het T-shirt, materiaal voor Facebook. Hier kun je deze bekijken, downloaden of aanvragen.

In deze video's vertellen verschillende mensen wat de kennis over n=n voor hen betekent. Het laat zien dat n=n bijdraagt aan de gelijkwaardigheid, het geluk en erkenning van mensen met hiv. Het biedt handvatten waarmee mensen met hiv zichzelf kunnen empoweren.