Positie mensen met hiv blijft kwetsbaar ondanks 71 jaar Mensenrechten

Published: 10 December 2019 by Redactie

Hiv mag geen reden zijn om mensen anders te behandelen. Gebeurt het wel, dan is dat een inbreuk op iemands mensenrechten en ondermijnt men de maatschappelijke positie en de gezondheid van mensen met hiv.

Internationale Dag

Op 10 december, de Internationale Dag van de Mensenrechten, is er weer aandacht voor dit onderwerp. Het is nu 71 jaar geleden dat in 1948 de Universele verklaring van de Rechten van de Mens werd aangenomen door de Verenigde Naties. Veel is bereikt, maar er is nog een heleboel te verbeteren. Zeker als we kijken naar de inbreuk op de mensenrechten van mensen met hiv.

Mensenrechten zijn universeel

Mensenrechten zijn rechten die gelden voor ieder mens. Ze zijn universeel. Ze beschermen tegen de macht van de staat en zorgen ervoor dat mensen in waardigheid kunnen leven. En ze beschermen tegen discriminatie en onrechtmatig handelen. Het belang voor mensen met hiv is helder en overduidelijk: hiv mag geen reden zijn om je anders te behandelen, te discrimineren, buiten te sluiten of af te wijzen.

Hiv-specifieke wetgeving moet van tafel

Wetten moeten er zijn om te beschermen, niet om strafrechtelijk te vervolgen. Meer dan 70 landen hebben nog steeds hiv-specifieke wetgeving. Zoals strafrechtelijk vervolging vanwege het niet vertellen van de hiv-status, of wetgeving die gemarginaliseerde en kwetsbare groepen criminaliseert en buitensluit van zorg en voorzieningen. Deze strenge regels zijn vaak gebaseerd op verkeerde beeldvorming, oude data en vooroordelen bij beleidsmakers, rechters en betrokken instanties.
Men kan zomaar door de autoriteiten opgepakt worden vanwege de hiv-status .Er zijn duizenden voorbeelden van mensen wereldwijd die een gevangenisstraf van 30 jaar of meer uitzitten. Alleen maar omdat men zijn of haar hiv-status niet heeft verteld bij een sekscontact. Het is belangrijk dat vooroordelen en oude data worden aangepast aan wetenschappelijke ontwikkelingen en aan de uitgangspunten van n=n.

Vrijheid van reizen voor iedereen

Een wereld zonder grenzen en beperkingen voor mensen met hiv is nog ver weg. Er zijn landen die toegang weigeren of kortdurend verblijf verbieden, bijna 50 landen verbieden langer verblijf dan 90 dagen en in meer dan 20 landen zijn er nog wetten waarvan de toepassing in de praktijk onduidelijk is voor mensen met hiv.

Ook in Nederland nog inbreuk op mensenrechten

Maar laten we niet vergeten dat ook in Nederland mensen met hiv nog steeds inbreuk op hun mensenrechten ervaren. Hiv kan nog steeds een reden zijn om iemand anders te behandelen. Men krijgt bijvoorbeeld niet de optimale zorg of men wordt op basis van een vragenlijst niet geaccepteerd. Ook denken sommige mensen het recht te hebben om inbreuk te kunnen maken op iemands privacy door de hiv-status van cliënt, patiënt of collega door te vertellen aan anderen. Vaak veroorzaakt door oude beelden, vooroordelen en meestal gebaseerd op onvoldoende kennis over hiv.

Reageer assertief op afwijzing

Het is makkelijk voor te stellen wat de gevolgen zijn voor de gezondheid en de maatschappelijke positie van mensen met hiv die op een onrechtvaardige manier opzettelijk worden buiten gesloten van wat dan ook. Probeer daarom ook zelf om assertief te zijn. Kaart een afwijzende houding aan, ga hierover in gesprek of dien een klacht in. Lees hier meer over hoe je dit kunt aanpakken.