Gratis tolk voor mensen met hiv uit Oekraïne

Published: 27 June 2022 by Redactie

Geen Nederlands spreken kan het krijgen van goede (hiv-)zorg in de weg staan. De Hiv Vereniging is daarom blij met de nieuwe regeling dat alle zorgverleners tolken voor mensen uit Oekraïne kunnen inzetten zonder kosten. Wat is het belang van een tolk? En hoe regel je een tolk? In deze blog leggen we dit uit.

Recht op tolk voor goede zorg en ondersteuning

In de spreekkamer moet je elkaar goed kunnen begrijpen en alles over je gezondheid en medicatiegebruik helder kunnen vertellen. Zeker bij het bespreken van persoonlijke en intieme vragen, bijvoorbeeld over hiv en over je seksuele gezondheid. Ook vragen en twijfels over de gevolgen van je behandeling moet je kunnen bespreken. Vraag je hiv-behandelaar, hiv- verpleegkundige of huisarts ervoor te zorgen dat jullie via een professionele tolk over je behandeling kunnen praten. Je hebt recht op een tolk.

Samen beslissen

Je hiv-behandelaar en -consulent zijn wettelijk verplicht om jou goed te informeren over de hiv-behandeling. Ze moeten telkens kijken of wat zij vertellen door jou begrepen is en (nieuwe) informatie en keuzes aan je voorleggen. Zo kun jij de juiste keuze maken welke voor jou van belang zijn. Geen goede kennis van de Nederlandse taal kan dit “samen beslissen” in de weg staan. Daarom is het werken met een tolk belangrijk. De tolk kan jou in je eigen taal uitleggen waarover het precies gaat, zodat je een weloverwogen beslissing kan nemen.

Wie regelt een tolk?

Je zorgverlener kan een tolk Oekraïens of Russisch zonder kosten inzetten via een centraal telefoonnummer op basis van de nieuwe tolkenregeling voor mensen uit Oekraïne. Huisartsenpraktijken kunnen een tolk aanvragen via 088 25 55 222. Alle andere professionals in de zorg, publieke gezondheid en WMO (Wet maatschappelijke ondersteuning) via 020 38 08 184. Wanneer er geen tolk beschikbaar is kun je een tolk voor een later moment reserveren.

Toch meteen iemand nodig die kan vertalen?

Vraag een taalondersteuner aan indien er geen tolk beschikbaar is. Voor eenvoudige hulpvragen kunnen de tolkendiensten een taalondersteuner aanbieden. Dit zijn mensen die een korte training hebben gehad om te vertalen.

Belangrijke rol hiv-poli

Hiv Vereniging benadrukt de belangrijke rol van de hiv-poli bij het maken van een eerste afspraak voor hiv-zorg. Het niet beheersen van de Nederlandse taal mag hierbij geen drempel vormen. De vereniging roept dan ook de beroepsvereniging van hiv-behandelaren (NVHB) en van verpleegkundige consulenten hiv (V&VN-VCH) op hiervoor nogmaals aandacht te vragen, zodat de toegang tot zorg en het maken van vervolgafspraken soepel verloopt. En ook om de financiële administraties van hun ziekenhuizen te wijzen op de meest recente informatie over de vergoeding van gemaakte zorgkosten, waaronder dus het gebruik kunnen maken van gratis tolken, zodat mensen met hiv niet geconfronteerd worden met onterechte rekeningen voor geleverde zorg.

Hiv Vereniging bewaakt voortgang

De Hiv Vereniging heeft zitting in de Stuurgroep Lampion, het Landelijke informatie- en adviespunt voor zorg aan mensen in een kwetsbare positie. De Stuurgroep bewaakt in deze periode kritisch de afspraken van de ministeries van VWS en J&V over het zorgaanbod voor mensen uit Oekraïne en de financiering hiervan, zoals de tolkenvoorziening, zodat iedereen die medische zorg nodig heeft deze ook krijgt.

Hoe zit het met andere groepen?

Bij een ziekenhuis, zorginstelling, GGD of gemeente kan de zorgverlener navragen hoe deze een tolk kan inschakelen. Er zijn vaak speciale regelingen waarvan gebruik gemaakt kan worden. Voor huisartsenpraktijken financieren veel Achterstandsfondsen in de regio een tolk en hebben zij contracten met een tolkencentrum. Voor asielzoekers is de financiering van tolken goed geregeld. Als je onder de verantwoordelijkheid valt van het Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers en een COA-zorgpas hebt, dan betaalt het COA de tolk.