Open zijn op je werk over je hiv: eigenlijk zou dat gewoon moeten kunnen. Het nieuwe initiatief Working Positively dat op 29 november wordt gelanceerd, maakt zich hiervoor sterk.
Werken, en kunnen blijven werken tot aan de pensioenleeftijd, behoort voor de meeste mensen met hiv tot de realiteit. Vooroordelen over mensen met hiv zouden hierbij geen obstakels meer mogen zijn. Helaas is de realiteit weerbarstig. De confrontatie met hiv kan bij werkgevers, collega’s, leidinggevenden, arbodiensten of bedrijfsartsen nog steeds een overdreven reactie veroorzaken. Dit kan vervelende gevolgen hebben voor de persoon met hiv in kwestie, die in het ergste geval op een zijspoor kan worden gezet, zelf ontslag neemt of wordt ontslagen. Dit is natuurlijk onacceptabel.
Op woensdagmiddag 29 november 2023 wordt de Working Positively-verklaring voor een inclusieve werkomgeving voor mensen met hiv in Nederland door een aantal bedrijven ondertekend bij IBM Nederland. Dit is een internationaal initiatief van bedrijven met een vooruitstrevend werkgeversbeleid op het gebied van welzijn, gezondheid, inclusie en non-discriminatie. De bedrijven hebben een verklaring met tien aandachtspunten opgesteld om dit doel binnen hun organisatie te bereiken, waardoor werknemers met hiv volwaardig en zonder enig voorbehoud of beperkingen kunnen deelnemen aan het arbeidsproces. Dit initiatief is opgepakt door het Nederlandse bedrijfsleven, en werkt hierbij samen met Aidsfonds en Hiv Vereniging. Ook kan het door werknemers met hiv zelf worden uitgerold binnen hun eigen werkomgeving.
Positief Werken
Onder de titel Positief Werken is het bedrijfsleven gestart om het initiatief Working Positively ook in Nederland te gaan uitrollen. De twee belangrijkste voortrekkers zijn IBM en SAP Software, maar ook b.v. ING, Shell, Unilever en Salesforce doen hieraan mee. Ook de Sociaal Economische Raad (SER) is betrokken vanwege hun charter Diversiteit in Bedrijf, welke als doel heeft organisaties te ondersteunen bij het bevorderen van een gemêleerd personeelsbestand en inclusief bedrijfsklimaat. Aidsfonds en Hiv Vereniging zijn gevraagd om samen te werken vanwege hun ervaring op het onderwerp, maar zeker ook om mensen met hiv direct te betrekken bij het verdere ontwikkelen van dit initiatief. Andere bedrijven worden opgeroepen om ook rolmodel te worden in het ondersteunen van medewerkers met hiv binnen hun organisatie. Door ondertekening van de Positief Werken-verklaring verbinden ze zich om intern bij het bedrijf aan de slag te gaan met de tien aandachtspunten voor een inclusieve werkomgeving voor mensen met hiv.
Wel of niet vertellen
Wel of niet vertellen op je werk dat je hiv hebt, is en blijft een eigen keuze. Maar veel mensen met hiv houden zich, vanwege vooroordelen en verkeerde of verouderde informatie over hiv of mensen met hiv, binnen hun werkomgeving stil. Zij ervaren schroom om open te zijn uit angst voor negatieve reacties en consequenties voor hun baan. Dit is uiteraard een ongewenste situatie, en kan leiden tot stress en andere gezondheidsklachten.
Stigma op het werk
In Nederland is er namelijk nog steeds sprake van stigma binnen de werkomgeving. Dit blijkt uit onderzoek naar stigma rondom hiv (2020), dat de Hiv Vereniging samen met onderzoekers van Universiteit Maastricht hebben opgezet, dat nog steeds één op de drie respondenten stigma op de werkvloer te ervaren. Uit recent CBS onderzoek blijkt dat werknemers met een chronische aandoening zich relatief vaak gediscrimineerd voelen vanwege hun aandoening. Het gaat dan om mensen die weinig eigen regie in het werk hebben of gevaarlijk werk doen. In grote bedrijven voelen zij zich vaker gediscrimineerd dan in kleinere bedrijven.
Samenwerking belangrijk
De Hiv Vereniging ziet met het initiatief Positief Werken kansen om het onderwerp werken en hiv positief te belichten en de positie van werknemers met hiv te verstevigen. Ook is het een goede gelegenheid om werknemers met hiv via hun bedrijf te bereiken en hen bij hun actuele vragen te ondersteunen en door te verwijzen naar activiteiten van de Hiv Vereniging. Bovendien biedt dit project de gelegenheid om werknemers bij de aangesloten bedrijven te informeren over ontwikkelingen rondom hiv en werken en hiv, om hiermee mogelijk (zelf)stigmatisering en discriminatie van werknemers met hiv aan te pakken dan wel te voorkomen.
De Positief Werken-verklaring
Deze samenwerking heeft er ook toe geleid dat de internationale Working Positively-verklaring is aangepast aan de Nederlandse situatie en ook aansluit bij de Taalwijzer van de Hiv Vereniging. Ook is het MIPA-principe opgenomen, namelijk het belang van betekenisvolle betrokkenheid van mensen met hiv, zodat er niet over maar met mensen met hiv wordt gepraat bij beslissingen die hen aangaan.
De bedrijven die deze verklaring tekenen geven hierdoor aan zich actief in te zetten door onder meer:
- Proactieve communicatie over hiv-gerelateerde thema’s zoals leven en werken met hiv
- In dialoog te gaan met medewerkers en met andere bedrijven over hiv en het normaliseren van werken met hiv via kennissessies en workshops
- Ondersteuning en informatie te geven voor een goede balans tussen werk en privé en gezondheid voor mensen met hiv
- De privacy van medewerkers met hiv te respecteren en te pleiten voor gelijke behandeling in wetgeving en beleid
- Mensen met hiv te betrekken in zaken die hen aangaan
Waardering werkomgeving
Werkgevers kunnen volgens de Hiv Vereniging een cruciale rol spelen in het verminderen van de stigmatisering en discriminatie van mensen met hiv op de werkvloer. Door goede voorlichting te geven, te luisteren naar werknemers en respectvol gedrag tussen collega’s onderling te stimuleren. En om actief te streven naar inclusie zodat werknemers met hiv zich gewaardeerd voelen en hun betrokkenheid op de werkvloer behouden. Een werkomgeving die voldoende ondersteuning biedt, kan extra werk-gerelateerde stress verminderen die zij ervaren. Meer bewustzijn en een prettige werkcultuur kunnen daar verandering in brengen.
Waakhond
De Hiv Vereniging blijft uiteraard de implementatie van het initiatief Positief Werken door het bedrijfsleven op de voet volgen, of de belofte wordt waargemaakt om intern bij het bedrijf aan de slag te gaan met de tien aandachtspunten voor een inclusieve werkomgeving voor mensen met hiv. Met alle betrokken partijen moeten hiervoor meetbare ijkpunten worden vastgesteld.
Wat kun jij zelf doen met dit initiatief?
Hopelijk zet dit initiatief je aan het denken hoe het eigenlijk gaat binnen jouw eigen werkomgeving en of jij je senang en veilig genoeg voelt om al dan niet open te zijn over je hiv-status. En dat je dit initiatief zou kunnen gebruiken om in gesprek te gaan om het onderwerp werken en hiv intern beter bespreekbaar te maken en hoe jouw collega’s mogelijk kunnen bijdragen aan een inclusieve werkomgeving voor werknemers met hiv. Ook kun je hen voorstellen om de Positief Werken-verklaring te ondertekenen als handig hulpmiddel om beleid aan te passen.
Wil je erbij zijn op 29 november?
De Knowlegde Session on Working Positively met de ondertekening van het initiatief vindt plaats van 16:00 tot 18:00 uur, op het kantoor van IBM Nederland, Johan Huizingalaan 765, Amsterdam.
Chat via Whatsapp 
