Dolutegravir waarschijnlijk toch niet schadelijk voor zwangere vrouwen

Vorige week vond de virtuele AIDS2020 conferentie plaats. De Hiv Vereniging deelt het belangrijkste nieuws. In 2018 werd er een onderzoek van de ‘Tsepamo studie’ gepubliceerd die liet zien dat vrouwen die dolutegravir slikten vaker een baby kregen met een neuralebuisdefect. Maar het was niet zeker of dit toeval was, of dat dolutegravir echt schadelijk was voor het ongeboren kind.

Wat is een neuralebuisdefect eigenlijk?

Een neuralebuisdefect is een aangeboren afwijking van de neurale buis. De neurale buis ontwikkelt zich aan het begin van de zwangerschap en hieruit ontstaan het ruggenmerg en de hersenen van de baby. Onder andere door bepaalde soorten medicatie en drugs of een gebrek aan foliumzuur (vitamine b11) kan het gebeuren dat de neurale buis niet goed dichtgroeit.

Als er iets mis gaat bij het dichtgroeien van de neurale buis, ontstaat een neuralebuisdefect. Dit kan op verschillende plekken gebeuren. Daardoor zijn er verschillende neuralebuisdefecten. De bekendste zijn de spina bifida (open rug) en de anencefalie (open schedel).

Meer data

Er werd vermoed dat dolutegravir schadelijk kon zijn voor het ongeboren kind als het in de eerste weken van de zwangerschap geslikt werd. Sinds 2018 is er een stuk meer bekend over het gebruik van dolutegravir door zwangere vrouwen. In 2018 was de kans op een neurale buis-defect voor baby’s van zwangere vrouwen die dolutegravir slikten 0,94%. Bij vrouwen die andere hiv-medicatie slikten was dit 0,12%. Deze kans was 0,08% bij vrouwen zonder hiv.

Na de data van 2018 werd dolutegravir afgeraden voor vrouwen die zwanger wilden worden of net zwanger waren. In 2019, toen er meer onderzoek was gedaan, bleek dat de kans op een neuralebuisdefect waarschijnlijk veel lager was dan men in 2018 dacht. Met de data uit 2019 werd dolutegravir weer aangeraden aan vrouwen die zwanger wilden worden of net zwanger waren. Maar men was er niet zeker van dat er echt geen verschil was tussen dolutegravir en andere hiv-medicatie.

Met de nieuwe data van de ‘Tsepamo studie’ uit 2020 kan aangenomen worden dat dolutegravir geen verhoogde kans geeft op een defect aan de neurale buis van de baby. Door de data van 2019 en 2020 aan de eerdere data toe te voegen, bleek dat kans op een neuralebuisdefect 0,19% was. Deze kans was 0,11% voor vrouwen die andere hiv-medicatie slikten. Deze kans was 0,07% bij vrouwen zonder hiv.

Conclusie

De onderzoekers geven aan dat er met de nieuwe data kan worden aangenomen dat vrouwen die dolutegravir slikken geen hogere kans hebben om een baby met een neuralebuisdefect te krijgen dan vrouwen die andere hiv-medicatie slikken.

Kritiek op AIDS2020
Sinds bekend werd dat AIDS2020 plaatsvindt in San Francisco (VS) is er veel kritiek gekomen vanuit de internationale hiv-gemeenschap. Veel Amerikaanse organisaties hebben een open brief hierover ondertekend die gericht is aan de organisator van de conferentie, de IAS (International Aids Society). De voornaamste kritiek is dat de conferentie gehouden wordt in een land met inreisbeperkingen voor bepaalde gemarginaliseerde groepen binnen de hiv-community. Daarnaast is er felle kritiek op de vijandige houding van de Amerikaanse president tegen belangrijke, veelal gemarginaliseerde, groepen binnen maar ook buiten de hiv-community. Veel organisaties uit de gemeenschap zijn van menig dat zo’n belangrijke conferentie gehouden moet worden op een plek waar iedereen zich welkom voelt en veilig kan komen. Juist de belangrijkste conferentie over hiv moet voldoen aan het MIPA-principe.

Als alternatief is er een ander congres georganiseerd namelijk HIV2020, een conferentie in Mexico, georganiseerd door en voor de hiv-community. De Hiv Vereniging onderschrijft de kritiek op AIDS2020 en vindt het belangrijk om de meest gemarginaliseerde groepen binnen onze community op de eerste plaatst te zetten. Wij dragen dan ook niet actief bij aan AIDS2020. Wel doen we verslag van zowel AIDS2020 als HIV2020 omdat wij het belangrijk vinden dat de Nederlandse hiv-community de laatste updates rondom hiv en aids krijgt.

Bronnen:

• Zash R et al. Update on neural tube defects with antiretroviral exposure in the Tsepamo study, Botswana. 23rd International AIDS Conference, 2020.