Wat zijn de risico’s voor een ernstig verloop van COVID-19 voor mensen met hiv?

Al eerder hebben we informatie gedeeld dat mensen met hiv extra risico kunnen lopen op een ernstig verloop van COVID-19, wanneer ze een andere aandoening hebben. Er is nu extra informatie, vanuit het HIV Monitoring Report 2021, en vanuit een wetenschappelijk artikel van onderzoekers van de Maastricht University. In het rapport van Stichting Hiv Monitoring (SHM) zijn data van 1.308 mensen met hiv en COVID-19 geanalyseerd. In het artikel van Maastricht University zijn verschillende internationale studies naar het verloop van COVD-19 bij mensen met hiv samengevoegd.

Hiv alleen geen verhoogd risico

Bij mensen met hiv zonder andere aandoeningen verloopt COVID-19 over het algemeen hetzelfde als bij mensen zonder hiv, mits de weerstand goed is. Als je alleen hiv hebt en geen andere aandoeningen, val je dus niet in de risicogroep.

Heb je hiv en een verminderde weerstand (minder dan 200 CD4-cellen)? Dan val je volgens het RIVM wel in de risicogroep voor een ernstiger verloop van COVID-19. Dat bleek ook uit data van SHM. Mensen met minder dan 200 CD4-cellen hebben een veel grotere kans om in het ziekenhuis te belanden met COVID-19. Het wordt mensen in risicogroepen extra aangeraden om zich te laten vaccineren.

Voorspellers voor een ernstig verloop van COVID-19

In het artikel van de onderzoekers van Maastricht University is gekeken naar mensen met hiv met diabetes, chronische luchtweg- of longproblemen, chronische hartproblemen of een nierziekte. Dit is gebaseerd op internationale data, en gaat dus niet alleen over Nederland.

Het verloop van COVID-19 bij mensen met hiv én diabetes, chronische luchtweg- of longproblemen, chronische hartproblemen of een nierziekte is vergeleken met mensen met hiv die geen andere aandoeningen hebben. De onderzoekers zien bij al deze aandoeningen een verband met een ernstiger verloop van COVID-19.

Volgens het RIVM zijn ook mensen ouder dan 70, mensen met een verminderde weerstand, zeer ernstig overgewicht of het syndroom van Down een risicogroep voor een ernstiger verloop van COVID-19. Naar deze factoren is niet gekeken in dit artikel.

Uit onderzoek Maastricht University

Voorspellers voor ziekenhuisopname

De onderzoekers van de SHM hebben geanalyseerd welke mensen met hiv vaker in het ziekenhuis komen, voor zowel een check bij de eerste hulp als een ziekenhuisopname. Data over hoe COVID-19 verliep bij mensen met hiv in Nederland was namelijk niet beschikbaar. Toch vertelt ziekenhuisopname ons iets over de ernst van de COVID-19 infectie. 109 van de 1.308 mensen met hiv en COVID-19 werden in het ziekenhuis opgenomen.

Leeftijd was de grootste voorspeller van ziekenhuisopname. Hoe ouder iemand met hiv is, hoe groter de kans om in het ziekenhuis opgenomen te worden wanneer diegene COVID-19 heeft. Daarna is het hebben van minder dan 200 CD4-cellen de grootste voorspeller. Mensen met een CD4-getal tussen de 200 en de 500 hebben ook een iets hoger risico op een ziekenhuisopname. Ook afkomst is een voorspeller: mensen geboren in Sub Sahara Afrika of Latijns Amerika hebben een veel grotere kans op een ziekenhuisopname dan mensen geboren in Europa of Noord-Amerika . Ook obesitas (een BMI hoger dan 30) of dat iemand ooit aids heeft gehad verhogen de kans op ziekenhuisopname.

• Van de mensen die in het ziekenhuis waren opgenomen had 39% geen comorbiditeit, 25% had één andere aandoening naast hiv, en 26% had twee of meer comorbiditeiten.
• Van de mensen die niet naar het ziekenhuis hoefden had 74% geen comorbiditeit, 21% had één andere aandoening naast hiv, en 5% had twee of meer comorbiditeiten.

Het bleek dat mensen met obesitas, diabetes type 2, hart- en vaatziektes, een beroerte, een hoge bloeddruk, bepaalde soorten kanker en nieraandoeningen iets vaker in het ziekenhuis werden opgenomen dan mensen met hiv die deze aandoeningen niet hebben. Het verschil was echter niet significant, dat betekent dat dit toeval kan zijn. Volgens onderzoekers van SHM zijn de aandoeningen niet één op één te linken aan ziekenhuisopname.

Uit onderzoek Stichting Hiv Monitoring

Voorspellers voor overlijden

Er zijn in 2020 in Nederland 19 van de 1.308 mensen met hiv en COVID-19 overleden aan COVID-19. Dat is 1,4%. 12 mensen waren opgenomen op de intensive care, 2 mensen waren naar de spoedeisende hulp geweest, en 5 zijn niet naar het ziekenhuis geweest.

Omdat de groep mensen die aan COVID-19 overleed zo klein is, is het lastig om te bepalen wat de voorspellers voor overlijden zijn. Hoe ouder iemand was, hoe groter de kans dat iemand overleed aan COVID-19. Ook een CD4-getal onder de 200 was een voorspeller, en in mindere mate een CD4-getal tussen de 200 en 500. Hoe meer andere aandoeningen iemand had naast hiv (comorbiditeiten), hoe groter de kans was dat iemand overleed aan COVID-19. Daarnaast overleden relatief vaak mensen afkomstig uit Sub Sahara Afrika of Latijns Amerika.

Coronavaccinatie voor mensen met hiv

De onderzoekers van SHM schrijven dat ze een enorme daling in het aantal ziekenhuisopnames en overlijdens zagen nadat mensen met hiv gevaccineerd werden tegen COVID-19.

Voor mensen in de risicogroepen is het extra belangrijk om zich te laten vaccineren tegen COVID-19. Het is dus belangrijk dat mensen met hiv én diabetes, chronische luchtweg- of longproblemen, chronische hartproblemen of een nierziekte op de hoogte zijn van hun verhoogde risico.

Ook de mensen in de risicogroepen worden over het algemeen goed beschermd door de vaccinatie. Er zijn echter uitzonderingen. Bij bijvoorbeeld mensen met een nieraandoening werkt naar verwachting de coronavaccinatie minder goed, zij krijgen dus al een derde vaccinatie aangeboden.

Het hebben van alleen hiv is dus momenteel geen reden voor een eerdere derde vaccinatie. Je vindt hier meer informatie.

Meer informatie:

• Hiv en het coronavirus.
• Hiv en de coronavaccinatie.
• Is de coronavaccinatie net zo effectief bij mensen met hiv als bij mensen zonder hiv?