Op reis met hiv

Je gaat op vakantie en je neemt mee… Je hiv-medicatie natuurlijk. Maar kan dit zomaar? Er is een aantal dingen waar je aan moet denken als je hiv hebt en op vakantie gaat. Zo zijn mensen met hiv niet in alle landen welkom, en kunnen er op reis altijd onvoorziene omstandigheden plaatsvinden.

Reisvaccinaties

Bepaalde vaccins werken minder goed bij mensen met hiv, dit hangt af van hoe je weestand is (het aantal CD4-cellen dat je hebt). Bij een verlaagde afweer kan het zijn dat het lichaam niet genoeg antistoffen aanmaakt na een vaccinatie. Dan is van sommige vaccins een extra dosis nodig. Het gele koorts vaccin kan aan sommige mensen helemaal niet gegeven worden. Het is dus handig om, als het mogelijk is, je laatste laboratoriumuitslag waar je aantal CD4-cellen op staat mee te nemen naar de travelpoli. Veruit de meeste mensen met hiv in Nederland worden goed behandeld en hebben een prima afweer, en kunnen dus gewoon alle vaccinaties krijgen. Maar het is belangrijk dit op tijd te checken voor vertrek. En geef bij de travelpoli voor de zekerheid aan dat je hiv hebt.

Malariapillen

Er kan interactie zijn tussen je hiv-medicatie en de behandeling voor malaria, mocht je dit oplopen. Bij de travelpoli zullen ze dit controleren. Als er sprake is van mogelijke interactie, wordt er extra ingezet op het voorkómen van malaria als je naar een gebied gaat waar malaria heerst. Je krijgt dan meestal het advies om preventief malariapillen te slikken, ook als je niet naar een hoog-risicogebied gaat.

Als er geen interactie is tussen je hiv-medicatie en de behandeling voor malaria, is het advies voor jou niet anders dan voor andere reizigers. Als je niet naar een hoog-risicogebied gaat, dan kun je gewoon een ‘noodpakket’ meenemen, en hoef je niet preventief malariapillen te slikken. Als je wel naar een hoog-risicogebied gaat wordt het sowieso altijd aangeraden om preventief malariapillen te slikken.

Hoeveel medicatie mag je meenemen?

Neem voldoende medicijnen mee voor de reisperiode en de week erna. Je weet nooit of je onverwacht iets langer moet blijven op je vakantiebestemming. Tip: controleer de houdbaarheid van je hiv-medicatie voor vertrek.

Hiv-medicatie mag je zonder verklaring meenemen. Maar het is handig om een medicijnenpaspoort en eventueel een Engelstalige brief van je hiv-behandelaar of hiv-consulent mee te nemen als je op reis gaat. Mocht er iets met je medicatie gebeuren, dan heb je bij de hand welke medicatie je slikt. Op het medicijnenoverzicht staat niet alleen de merknaam van je hiv-medicatie, maar ook de stofnaam. Ook staat de medicatie die je naast je hiv-medicatie gebruikt erop. Je kan het overzicht opvragen bij je apotheek. Bewaar het overzicht in je handbagage.

Je mag je hiv-medicatie in zowel je handbagage als je ruimbagage meenemen. Het is handig om medicatie in je handbagage mee te nemen, omdat het wel eens voorkomt dat ruimbagage een paar dagen te laat aankomt. En het is vervelend om zonder hiv-medicatie te zitten.

Hoe lang kun je weg als je injecties krijgt?

Het grote voordeel van injecties is dat je geen medicatie mee hoeft te nemen op reis, en deze dus ook niet kwijt kan raken. Maar de injecties worden normaalgesproken om de 8 weken gezet. Het is dus lastig om langer dan 2 maanden achter elkaar op reis te gaan wanneer je injecties gebruikt. Maar het is mogelijk om de periode dat je langer weg bent te overbruggen met pillen met dezelfde werkzame stoffen. Wanneer je terug in Nederland bent kun je vervolgens weer de injecties krijgen. Bespreek het ruim van te voren met je hiv-behandelaar of -consulent wanneer je de injecties krijgt en reisplannen hebt.

Wat als je je medicatie kwijtraakt?

Neem direct contact op met de alarmcentrale van je zorgverzekeraar als je je hiv-medicatie kwijt bent in het buitenland. Er wordt dan gezocht naar de beste manier om hiv-medicatie voor je te regelen. Dit kan soms even duren, dus neem zo snel mogelijk contact op. Mocht je een paar dagen geen toegang hebben tot medicatie en daarna wel, overleg dan met je hiv-behandelaar of -consulent of je beter even kan wachten met het starten van medicatie. Er kan namelijk resistentie van hiv optreden wanneer je een korte periode geen hiv-medicatie slikt.

Andere tijdszone

Vaak is het handigst om in het vakantieland dezelfde sliktijden maar in lokale tijd aan te houden als in Nederland. Als er een groot tijdsverschil is, is dat niet mogelijk. Het slikschema moet dan dus wel aangepast worden. Als je dat met kleine stapjes doet dan maak je het jezelf moeilijk. Je kunt daarom beter het schema in grote stappen aanpassen. Als je de tijd tussen de innamemomenten verkort, dan is er geen gevaar voor resistentie. Als het met de bijwerkingen meevalt, dan zijn zeer grote stappen mogelijk en zit je zeer snel op je gewone schema. Als je de tijd tussen de innames verlengt, dan kun je beter geen grote stappen maken van meerdere uren. Je moet dan voorzichtiger te werk gaan.

De marges waarmee je met het slikschema kunt schuiven verschilt per middel en per combinatie. Vraag je hiv-consulent of hiv-behandelaar wat in jouw situatie (jouw combinatie en het tijdsverschil) het handigst is. Er bestaan ook slimme apps voor je mobiele telefoon, die aangeven hoe je je slikschema aan kan passen aan het land waar je gaat verblijven. Een voorbeeld hiervan is de Happi app, een app voor mensen met hiv. Deze app is gratis te downloaden via www.happiapp.nl of via de appstore op je telefoon.

Kun je alle landen in?

Nee. Er zijn landen waar je in theorie uitgezet kan worden als men erachter komt dat je hiv hebt. China, Egypte en Maleisië zijn hier voorbeelden van. In de praktijk worden de regels niet altijd gehandhaafd, maar in theorie kun je hier dus een hoop gedoe mee krijgen. Check dus voor je je reis gaat boeken wat de regels zijn in het land van je keuze. Deze vind je op hivtravel.org.

Lokale regels

Realiseer je dat er in landen verschillend over hiv of over de kans van overdracht van hiv kan worden gedacht. En ook hoe men denkt over de verantwoordelijkheden van mensen met hiv. Wet- en regelgeving kan anders zijn dan in Nederland en kan mensen met hiv discrimineren en criminaliseren. De n=n-boodschap is niet in elk land goed ingeburgerd. En in sommige landen zijn er regels wat betreft het vertellen over je hiv-status voor de seks.

Je moet soms bij een seksueel contact vooraf melden dat je hiv hebt (b.v. in diverse staten in de VS). Of je moet expliciet wijzen op de kans van overdracht van hiv, waarbij de ander moet aangeven dit risico te accepteren (b.v. in Singapore). Daarnaast zijn er landen waar geldt dat bij seks de ander hiermee uitdrukkelijk moet instemmen (b.v. in Zweden).

Al deze situaties kunnen door lokale wetten anders als een strafbaar feit gezien worden en kan er bij een aangifte vervolging plaatsvinden.

Langer dan 3 maanden weg?

Hiv-medicatie wordt door de apotheek over het algemeen voor 3 maanden meegegeven. Kaart het dus bij je hiv-behandelaar of hiv-consulent aan als je langer dan 3 maanden weg bent. Dan kunnen zij een ander recept voor je voorschrijven, waarop staat dat je voor een langere periode medicatie meekrijgt. En kunnen ze eventueel de apotheek bellen als dat nodig is.

Hoe bewaar je je pillen?

Bewaar je hiv-medicatie in de oorspronkelijke verpakking, met de bijsluiter erbij. De meeste hiv-medicatie kan op kamertemperatuur worden bewaard. In de bijsluiter zie je wat voor jouw medicatie geldt.

Op reis kan het zijn dat de omstandigheden niet ideaal zijn voor je hiv-medicatie. Onderweg kan het bijvoorbeeld te koud of te warm zijn. Bewaar je medicatie in je handbagage als je gaat vliegen. Stop het niet in je koffer, want in het bagageruim kan het vriezen. Ook kan het in het land van bestemming de temperatuur of vochtigheidsgraad anders zijn dan in Nederland. Een ander klimaat kan de werking van je hiv-medicatie beïnvloeden. Het is belangrijk dat je de hiv-medicatie zowel onderweg als op je bestemming bewaart zoals voorgeschreven in de bijsluiter. Lukt dat niet? Vraag dan je apotheek om advies.

Wat moet je doen als je in het buitenland naar het ziekenhuis moet?

Het is natuurlijk heel vervelend als je in het buitenland onverwachts naar het ziekenhuis moet. In sommige landen kan het voorkomen dat je liever niet je hiv-status bekend maakt wanneer je in het ziekenhuis komt. Bijvoorbeeld in landen waar mensen met hiv uitgezet worden. Maar soms kan een behandeling niet wachten. Check wanneer je in het buitenland medicatie voorgeschreven krijgt altijd of er geen interactie is met je hiv-medicatie. Dit kun je checken via hiv-druginteractions.org/checker. En neem contact op met de hiv-poli wanneer je twijfelt over mogelijke interactie.