‘Je kunt wel 100 worden met hiv’

Chris Lensen (27) heeft hiv.  Al zes jaar. Aanvankelijk sloot hij zich thuis op en blowde de hele dag. “Ik leed aan zelfstigma en haalde mezelf helemaal naar beneden. Alles ging kapot.” Inmiddels omarmt hij het leven. „Ik ben positief. Letterlijk en figuurlijk.” De Venlonaar voelt zich rijker dan ooit.

Chris Lensen sprankelt als hij vertelt over hoe hij nu in het leven staat. “Ik  durf wel te zeggen dat ik op dit moment gezonder ben dan voor mijn hiv-diagnose. Ik wil de wereld laten zien dat hiv en een goede gezondheid heel goed samengaan. Je kunt hier wel 100 mee worden.”
Niets aan hem verraadt dat deze tiptop verzorgde 27-jarige al zes jaar met het virus leeft. Ontspannen doet de Venlonaar zijn verhaal. Hij heeft net een intensieve training achter de rug in Amsterdam. Een dag later mag hij weer naar de hoofdstad voor een bijeenkomst voor mensen met hiv en familie of goede vrienden in Carré, georganiseerd door onder andere de Hiv Vereniging. Een bezige bij noemt hij zichzelf. Los van zijn werk in de zorg is Chris Lensen druk met zijn blog over hiv en gezondheid, modellenwerk en als vrijwilliger voor de Hiv Vereniging. Daarbij sport hij, onder begeleiding van een personal coach, vijf keer per week en zorgt hij voor een zo gezond mogelijke voeding. Volgend jaar hoopt hij op de cover van een internationaal magazine te prijken. “Om te laten zien dat je met hiv heel fit kunt zijn.”

22.900
In Nederland leven 22.900 mensen met hiv. Jaarlijks zijn er in ons land 900 nieuwe infecties (in 2010 waren dat er nog 1235). Ieder jaar sterven hier meer dan veertig mensen aan de gevolgen van hiv/aids, omdat ze te laat of niet behandeld zijn.

Condoom

De verzorgende kan maar niet genoeg benadrukken dat er open gepraat mag én moet worden over hiv. Want met de ziekte is tegenwoordig heel goed te leven als je hiv-remmers slikt, één pil per dag. Daardoor wordt het virus slapend gehouden en kan het de weerstand niet meer aanvallen.  Het virus is dan niet meer aan te tonen in het bloed. “Hiv is géén aids, maar kan het wel worden al je geen remmers slikt. Dan raakt je weerstand volledig aangetast en kun je je niet meer beschermen tegen virussen en bacteriën.” De Venlonaar voelt zich kerngezond. “Door de behandeling kan ik niemand infecteren, al zou ik seks hebben zonder condoom. Ik zit niet in de medische molen. Ik moet eens in het half jaar mijn bloed laten controleren. Het stelt echt niets voor.”
Toch rust er een vooroordeel op hiv, vertelt hij. Mensen weten er te weinig van. Wat hij niet gek vindt, want dat gold ook voor hem. Hiv? Huh? Dat is toch in Afrika, dacht hij. “Op tv zie je mensen in Afrikaanse ziekenhuizen liggen. Toen ik de diagnose kreeg, spookten vragen door mijn hoofd: is mijn leven nu voorbij? Word ik heel ziek? Mensen zullen wel geen contact met me willen en me vies vinden. Vriendschappen kan ik vergeten, want ik heb een probleem. Mensen denken vast: oh dan heb je dus seks gehad zonder condoom. Ik vulde alles zelf in. Het was puur zelfstigma. Ik haalde mezelf naar beneden.”

37
In de hele wereld leven een kleine 37 miljoen mensen met hiv/aids. Ieder jaar zijn er 1,8 miljoen nieuwe infecties.

Wending 

Het moment dat zijn leven een wending neemt, zal hij nooit vergeten: 9 januari 2012 om 16.30 uur. Chris krijgt de uitslag van de hiv-test die hij een week eerder heeft ondergaan. “In die periode voelde ik me ziek. Nachtzweten. Koorts. Dat soort dingen, ik dacht aan griep, maar het ging niet over. De huisarts wist niet wat er aan de hand was. Tot ik vertelde dat ik homoseksueel was. ‘Dan moeten we een hiv-test doen’, zei ze. Ik dacht nog: dat zal wel meevallen. Met zoveel mensen heb ik niet seks gehad en ik had al drie jaar een vaste relatie. Ik heb geen idee van wie ik dit heb gekregen. Zo’n virus kun je jaren bij je dragen zonder er ziek van te worden. Je weerstand wordt geleidelijk afgebroken. Ik stond niet stil bij hiv. Ik heb nooit andere soa’s gehad. Het was mijn eerste, ik had meteen de ‘hoofdprijs’.
”Eerst is er ongeloof en veel verdriet. Ik moest heel hard huilen toen de huisarts het vertelde. Het wilde niet indalen. Maar toen ik naar buiten liep, dacht ik: shit daarom ben ik dus zo ziek. Ik wist niet wat ik ermee moest en wie ik het nu wel en niet moest vertellen.” Alleen zijn moeder neemt hij in vertrouwen. En zijn vriend. “De  relatie was al zwak, maar toen was het helemaal klaar. Ook omdat ik depressieve buien kreeg.” Op zijn werk zit hij in die tijd in een  proefperiode. Deze wordt niet verlengd. “Alles wat ik had opgebouwd, ging kapot. Ik deed niets anders dan blowen en slapen. Ik verwaarloosde mezelf en woog nog maar 59 kilo. Dat kwam niet door de hiv, die werd goed behandeld want na vier maanden was ik klachtenvrij. Maar ik at alleen als ik veel honger had: zo’n pizza van de supermarkt. Ik plaatste mezelf buiten de maatschappij. Ik zat daar zielig te wezen en deed dat helemaal zelf.”
Zijn moeder blijft echter in hem geloven. “Ze zei steeds dat ik een vechter was, dat ik het moest accepteren. Dat ik kracht in mezelf moest vinden. Dat heeft vier jaar geduurd en is vorig jaar mei eindelijk gelukt.” Dan zet hij de stap om af te kicken van het blowen. Hij belandt in een afkickkliniek waar het zorgpersoneel hem op het hart drukt zijn hiv-status voor zich te houden, omdat mensen anders zouden oordelen. Dit maakt hem ontzettend boos. “Hiermee werden mijn gedachten bevestigd en dat wilde ik niet meer.” Dus vertelt hij iedereen in de kliniek dat hij hiv heeft. "Ik kreeg kusjes. Knuffels. Minutenlang. Alleen maar warme reacties. Ik ben er trots op dat ik het toen heb verteld.”
Hij is de schaamte voorbij en belandt als het ware in een achtbaan.Hij wordt het gezicht van de campagne ‘Stop Aids Now’. “224 jongens deden mee aan deze modellenwedstrijd, ik won. Ik had zoiets nog nooit gedaan. Dat gaf zo’n boost.”
Als vrijwilliger voor de Hiv Vereniging geeft hij voorlichting op scholen. Organiseert in Limburg bijeenkomsten voor hiv’ers en hun naasten, die door tientallen mensen bezocht worden. “Dat doe ik met een vrijwilligster die ook is geïnfecteerd. Haar baby heeft geen hiv. Toen ze dat vertelde viel ik stil. Je kunt dus gewoon gezonde kinderen krijgen als je hiv hebt. Je bent dus eigenlijk niet ziek, dit bracht mij weer verder in mijn verwerkingsproces.” Hij  start een  blog  – Hiv&Healthy – waarop veel positieve reacties komen. Hij vindt weer een baan in de zorg waar hij open vertelt over hiv.

676
In 2016 waren er 676 mensen in zorg bij het hiv-behandelcentrum in het Maastrichts Academisch Ziekenhuis. In 2015 waren dit er 635.

Glimlach 

Hij kijkt terug met een glimlach, vertelt hij. "Het was geen leuke tijd, die eerste vier jaar. Jezus wat heb ik me druk gemaakt. Om niks! Maar ik ben er veel sterker door geworden. Ik was een heel bescheiden rustige jongen, die zich op de achtergrond hield. Een jaknikker. Nu kom ik voor mezelf op. Ik praat gemakkelijk voor een groep. Ik geniet. Dat is ook mijn boodschap aan anderen die hiv hebben. Sluit je niet op.”Aan het eind wil hij nog één ding kwijt. Een  waarschuwing. “Hiv is niet iets van homoseksuele mannen. Het kan iedereen overkomen. Mensen die onbeschermde seks hebben gehad – en dat gebeurt anders, waren er geen kinderen - moeten zich laten testen. Kijk, ik kan mijn virus niet overdragen, maar er lopen in dit land 2600 mensen rond die niet weten dat ze hiv hebben.Daarom: testen is echt het beste.”

Vooroordelen over hiv
Mensen met hiv kunnen in Nederland een normaal en gezond leven leiden. Maar ze hebben veel last van vooroordelen. Het stigma rondom hiv is een van de grootste problemen die zij ervaren en heeft een enorme  impact op het psychologisch welbevinden. Dat zegt Arjan Bos van de Open Universiteit in Heerlen. De afgelopen tien jaar onderzocht hij met collega’s van de Universiteit Maastricht hiv en stigmatisering. Mensen met hiv merken dat anderen hen mijden. Dat er fysiek afstand wordt gehouden of dat anderen overdreven hygiënische maatregelen nemen. Hen wordt geadviseerd de buitenwereld niet te vertellen dat ze het virus dragen. Ze worden persoonlijk verantwoordelijk gehouden voor hun hiv, zo blijkt uit het onderzoek, waaraan 666 mensen met hiv deelnamen. De deelnemers ervoeren vooral vooroordelen in het uitgaansleven, de bankensector, binnen de homogemeenschap en de media.Uit een vervolgstudie blijkt dat zorgprofessionals vaak alleen basiskennis hebben over het virus en weinig ervaring met hiv-patiënten. Ze willen ze wel gelijk behandelen maar zijn bang het virus op te lopen en waarschuwen collega’s soms voor deze  patiënten. Naar aanleiding van dit onderzoek is de site positiefzorgt.nl ontwikkeld. Uit experimenteel onderzoek aan de UM zijn de afgelopen jaren sociale interacties onderzocht in een virtual reality lab. Deelnemers bleken in de virtuele ziekenhuisomgeving homoseksuele hiv-patiënten op een grotere afstand te houden dan patiënten met bijvoorbeeld kanker, aldus Bos.

99,50
Prep is een hiv-preventiepil. Een generieke versie van Prep is sinds een maand verkrijgbaar bij de plusapotheken voor 99,50 euro per maand. Prep wordt nog niet door de overheid vergoed. Prep is van groot belang voor de preventie van hiv. (Bronnen: Aidsfonds, hiv monitor, UNAIDS).