Chaniel (15) werd in Suriname geboren met hiv. Sinds acht jaar woont hij in Nederland in een adoptiegezin. Op school is hij niet open over het feit dat hij leeft met hiv, al had hij dat wel graag gewild. “De leraren zijn bang voor de reacties.”
In 2009 komt Chaniel, toen ruim 6 jaar, naar Nederland, in het gezin van Erika en Ronald in Nootdorp. Hij is geboren met hiv, maar weet op dat moment nog niet goed wat hij heeft. “Ik wist wel dat ik iets had en dat het hiv heette. Ik moest ook medicijnen slikken. Maar ik wist er verder nog niet veel van. In het Parelhuis waar ik woonde in Suriname vertelde men er niet veel over”, zegt hij. Naarmate hij wat ouder wordt, komt hij er meer van te weten en snapt hij waarom hij de pillen moet slikken. “De kinderconsulent in Rotterdam heeft me heel goed uitgelegd wat het is.”
Gewoon vertellen
Als Chaniel in groep 7 zit, wil hij het eigenlijk wel tegen zijn klasgenoten zeggen. “Het was een geheim, niemand wist het op dat moment. Als ik bij vriendjes ging eten, dan slikte ik mijn pillen en zei ik dat dat vanwege ADHD was. Of dat het vitamines waren. Ik wilde van dat geheim af en gewoon vertellen wat ik heb. Ik vond dat iedereen dat wel mocht weten.”
Chaniel legt het voor aan de directrice van de basisschool. “Zij vertelde me een verhaal over wat er was gebeurd met een kind uit Kenia dat er open over was geweest. Daar schrok ik van. Ze zei dat ik het maar beter niet kon zeggen vanwege de reacties van de andere kinderen en hun ouders. Dus heb ik dat ook niet gedaan. Wel heel jammer. Ook mijn ouders waren niet blij met de reactie van de directrice.”
Verouderd beeld
Op de lagere school komt het er dus niet van om open te zijn over zijn status. Wel vertelt Chaniel het aan een paar van zijn vriendjes. “Die reageerden heel normaal. Ze vonden het geen probleem en zijn me niet anders gaan behandelen. Het zijn eerder de ouders die er een probleem van maken, omdat ze de situatie uit de jaren tachtig kennen denk ik. Dat tijdperk zou wat mij betreft wat meer vergeten mogen worden. Een moeder van een vriend schrok behoorlijk toen die vriend het tegen haar zei. Mijn moeder heeft haar toen gebeld en iets meer informatie gegeven. Daardoor weet die andere moeder nu dat er geen risico is op overdracht. Ze vindt het nu geen probleem meer”, vertelt Chaniel.
Wel in het dossier, maar niet vertellen
Ook op de middelbare school wil Chaniel het graag aan zijn klas vertellen, en ook nu is het de docent die hem dat afraadt. "De docent wilde me beschermen tegen eventuele nare reacties. Ook was hij bang dat de ouders van de leerlingen er een probleem van zouden maken.” Weer een domper voor Chaniel. “Ik zou het graag meer mensen willen vertellen, rustig aan, zodat niemand in paniek raakt. En ik had het graag in mijn klas willen zeggen. Maar ik denk niet dat het er nog van komt. Ik zit nu in het laatste jaar, dus ik laat het nu maar zo.”
Wel weten de docenten, of in ieder geval een deel van hen, van Chaniels leven met hiv. “Mijn moeder heeft dat in mijn dossier laten zetten, omdat ik af en toe naar het ziekenhuis moet. Daar werd toen heel luchtig over gedaan en er werd geen enkel probleem van gemaakt. Maar in de klas iets erover zeggen, mag ik het dus niet. Wel had ik voorlichting mogen geven aan de leraren, maar daar had ik geen zin in. Als het niet voor de klas mag, dan doe ik het ook niet voor de leraren.”
Tijdens de biologieles
Een keer wordt er in de klas gesproken over hiv en aids, tijdens de biologieles. “Wat er in het boek stond, was erg verouderd. Te veel jaren tachtig zeg maar. Natuurlijk wilde ik op dat moment het liefst zeggen dat ik hiv heb, en vertellen hoe het écht zit. Ik heb toen maar mijn vinger opgestoken en gezegd dat ik iemand ken met hiv die me er veel over heeft verteld. En toen heb ik uitgelegd hoe het tegenwoordig is om hiv te hebben. Maar ik houd er eigenlijk niet van dat ik zo moet liegen.” Chaniel wil graag dat er meer aandacht komt op school over hiv. “Als iedereen er meer over weet, kan ik wel open zijn over mijn status. Dat zou ik echt veel fijner vinden.”
Optreden
Buiten zijn directe omgeving is Chaniel wel open over zijn status. Hij geeft zelfs voorlichting over leven met hiv. “Daar heeft mijn hiv-consulent me voor gevraagd. Samen met haar heb ik drie gastcolleges op de Erasmus Universiteit gegeven, voor dokters in opleiding. Dat vind ik heel erg leuk om te doen. En ik merk dat het ook makkelijker is om tegen vreemden te zeggen dat ik hiv heb dan tegen mijn eigen vrienden.”
Ook werkte hij mee aan een interview in hello gorgeous (een magazine over leven met hiv, red.) en aan een filmpje voor ViiV Healthcare (producent van hiv-medicatie, red.) over leven met hiv. Daarin vertelt Chaniel ook dat hij piano speelt en graag musicus wil worden. “Ze hebben me toen ook gefilmd terwijl ik pianospeelde op het station. Fred Verdult heeft me vervolgens gevraagd om op te treden tijdens The Power of Love in Carré in 2017 (een dag voor mensen die leven met hiv, red.). En ik heb twee keer mogen optreden in AFAS Live. Een keer voor de Koning en Koningin tijdens het Red Ribbon Concert en de tweede keer tijdens het Amsterdam Diner (een jaarlijkse geldinzamelingsactie, red.).”
Chaniel en zijn moeder vinden het jammer dat hij hierover niet open kan zijn op school. “Het zijn prachtige kansen die hij krijgt vanwege het feit dat hij pianospeelt én leeft met hiv. En iedereen reageerde heel positief op zijn optredens. Zo jammer dat hij het dan op school niet kan vertellen”, zegt zijn moeder. “Ik heb het alleen tegen een lerares gezegd”, vult Chaniel aan. “En tegen een vriendin maar dan op zo’n manier dat ze niet hoeft te denken dat ik hiv heb.”
Volledige openheid
Na zijn middelbare school wil Chaniel naar de Herman Brood Academie. Daar hoopt hij er volledig open over te kunnen zijn. “Ik verwacht eigenlijk wel dat het dan kan. Alle leerlingen zijn daar toch weer wat ouder dan hier, en hopelijk dus ook wat wijzer. En ik denk dat ze wat onafhankelijker zijn van hun ouders, en dus wat losser ook van de denkbeelden van hun ouders.”
Chat via Whatsapp 
