In de zorg: Alles op een rij

Hiv is geen reden om mensen anders te benaderen. Ook in de zorg hoeven mensen met hiv niet anders behandeld te worden dan anderen. Sterker nog, mensen met hiv krijgen soms geen of minder goede zorg omdat er onnodige maatregelen worden genomen. Een voorbeeld hiervan is het aantrekken van (dubbele) handschoenen door zorgverleners bij bloedprikken. Hiernaast ervaren mensen met hiv nog altijd veel stigma in de zorg. De verhalen van Dennis, Chris en Hetty laten duidelijk zien hoe zij ieder op hun eigen wijze zijn omgegaan met het stigma in de zorg. Ook vertelt tandarts Saskia duidelijk dat mensen met hiv niet anders behandeld hoeven te worden.

Gelukkig is er voldoende informatie beschikbaar om te laten zien dat de angst voor overdracht van hiv in de gezondheidzorg niet nodig en ongegrond is zolang de gebruikelijke richtlijnen worden gevolgd. Daar is een overzicht van aandachtspunten beschikbaar. Maar ook tips, tools en informatiebronnen om meer over het onderwerp te lezen.

Hiv mag goede gezondheidszorg niet in de weg staan

Er zijn verschillende richtlijnen opgesteld, en zo lang deze gevolgd worden, is angst voor overdracht niet nodig. Het weigeren van zorg voor mensen met hiv is dus onnodig en stigmatiserend. Het is bovendien discriminerend en maakt inbreuk op ieders recht op goede gezondheidszorg.

• Zet vooroordelen over hiv of mensen met hiv opzij.
• Behandel mensen met hiv net als anderen.
• Lees de richtlijn voor infectieziektepreventie die relevant is (bijvoorbeeld de richtlijn Reiniging, desinfectie en sterilisatie in de openbare gezondheidszorg) handel hiernaar.  

Tandarts Saskia: “De normale beschermingsmaatregelen zijn voldoende, voor alle patiënten.”

Hetty: “Fijn om te zien en te horen hoe relaxt een tandarts omgaat met hiv en erover praat. Alsof het de normaalste zaak van de wereld is – en dat is het natuurlijk ook.”

Informeer je over hiv

Bekendheid met hiv kan soms beperkt zijn omdat er relatief weinig mensen met hiv in Nederland zijn. Dus informeer je goed. Of laat je goed informeren door ervaringsdeskundigen. Het zou natuurlijk niet nodig moeten zijn, maar soms kunnen ook patiënten hun zorgverleners informeren. Het is belangrijk dat zorgverleners hiervoor open staan.

• Informeer jezelf door up-to-date informatie over hiv te lezen.
• Bespreek niet zomaar met je patiënt allerlei zaken over hiv. Respecteer ieders privacy.

Dennis: “Als [de zorgverleners] moeten wachten omdat ik op het toilet zit of terwijl ik mijn tanden poets, kunnen ze die informatie lezen. Ik zie dan het kwartje vallen, en als ze dan zeggen ‘Het is dus met hiv eigenlijk net zo als met suiker die je onder controle hebt’, dan denk ik: ‘yes, missie geslaagd!’.”

Geheimhouding medische gegevens

Een medisch dossier mag niet zomaar onder zorgverleners worden gedeeld. Ook is het meestal niet relevant om de hiv-status van een patiënt te delen. Het is belangrijk dat de patiënt erop kan vertrouwen dat er zorgvuldig en gedegen met zijn of haar gegevens wordt omgegaan. Voor de patiënt kan het bovendien stigmatiserend werken de hiv-status onnodig benoemd wordt.

• Zet geen grote letters ‘hiv’ op een dossier. Dit is ongepast en nergens voor nodig.
• Het doorvertellen van een hiv-status aan mensen voor wie het niet relevant is, is schending van privacy en maakt inbreuk op de geheimhoudingsplicht.

Chris: “[Mijn hiv-status] stond heel duidelijk in mijn dossier en op de zak met medicatie, volgens [de zorgverleners] voor hun eigen veiligheid. Onzin natuurlijk. Ik werk zelf ook in de zorg en er zijn hygiëneprotocollen die je op iedereen moet toepassen en niet alleen op mensen met hiv.”

 Informatiebronnen 

Het onderwerp hiv in de zorg of een patiënt met hiv kan vragen oproepen. Er is informatie beschikbaar om antwoord te geven op alle vragen over hiv in de zorg.