Duo-therapie bestaat uit twee in plaats van de gebruikelijke drie werkzame stoffen. In het Engels wordt dit dual therapy genoemd. Een mogelijk voordeel van duo-therapie is dat het minder werkzame stof bevat dan triple-therapie, en mogelijk dus voor minder bijwerkingen zorgt. Ook zou duo-therapie goedkoper kunnen zijn dan triple-therapie.
Eerste goedgekeurde combinatie: dolutegravir en rilpivirine
In mei 2018 schreef ik het bericht dat de eerste duo-therapie goedgekeurd was door de EMA. Deze eerste duo-therapie bestaat uit een pil met dolutegravir en rilpivirine. De bevinding van de SWORD-1 en SWORD-2 studies is dat dit middel vergelijkbaar werkt voor het onderdrukken van het virus bij mensen met een onmeetbare viral load. Dit betekent dat deze duo-therapie net zo goed werkt als verschillende triple-therapieën waarmee het vergeleken werd. Er kwamen iets meer bijwerkingen voor bij degenen die duo-therapie kregen dan bij degenen die met hun triple-therapie doorgingen. Dit middel mag inmiddels voorgeschreven worden in Nederland.
Nieuw: dolutegravir en lamivudine
Tijdens AIDS2018 werden de resultaten van de GEMINI-1 en GEMINI-2 studie gepresenteerd. In deze studies werd onderzocht of duo-therapie met dolutegravir en lamivudine effectief en veilig is. In deze studie namen therapie-naïeve mensen deel. Dit betekent dat mensen nog niet eerder hiv-remmers hebben gebruikt.
De GEMINI-1 en GEMINI-2 studie hebben dezelfde opzet. In elke studie werden ongeveer 700 mensen geïncludeerd, de ene helft kreeg duo-therapie met dolutegravir en lamivudine en de andere helft kreeg triple-therapie met dolutegravir, emtricitabine en tenofovir.
Na 48 weken bleek dat de duo-therapie non-inferieur was aan de triple-therapie, beide middelen waren even goed in het onderdrukken van het virus. Ongeveer 91% van de groep die duo-therapie kreeg had een onmeetbare viral load, versus 93% van de groep die triple-therapie kreeg.
Wel bleek dat het aantal CD4-cellen mogelijk een impact heeft op de effectiviteit van deze therapie voor therapie-naïeve mensen. Er is een aanvullende analyse gedaan bij de deelnemers die duo-therapie kregen: een analyse bij deelnemers met meer dan 200 CD4-cellen per mm3 bloed en een analyse bij deelnemers met minder dan 200 CD4-cellen per mm3 bloed. Bij deelnemers met meer dan 200 CD4-cellen had 93% een onmeetbare viral load. Bij de groep met minder dan 200 CD4-cellen was dit slechts 79%.
Er werden iets meer bijwerkingen gerapporteerd in de groep die triple-therapie kreeg, maar dit verschil berust waarschijnlijk op toeval (niet statistisch significant). Naar verwachting wordt er binnenkort goedkeuring voor deze combinatie aangevraagd bij de EMA.
Bronnen: Cahn P et al. Non-inferior efficacy of dolutegravir (DTG) plus lamivudine (3TC) versus DTG plus tenofovir/emtricitabine (TDF/FTC) fixed-dose combination in antiretroviral treatment-naïve adults with HIV-1 infection – interim data from the GEMINI studies. 22nd International AIDS Conference (AIDS 2018), Amsterdam, abstract TUAB0106LB, 2018.