Nieuwe klasse hiv-medicatie

Momenteel vindt de virtuele AIDS2020 conferentie plaats. De Hiv Vereniging deelt het belangrijkste nieuws. Er werd nieuws over een nieuwe klasse hiv-remmers gedeeld: de NRTTI’s. Islatravir is het eerste middel in deze klasse. Dit middel heette voorheen ‘MK-8591’.

Nieuwe klasse: de NRTTI’s

Dit lees je goed, het is geen spelfout. Islatravir is de eerste NRTTI. NRTTI staat voor ‘nucleoside reverse-transcriptase translocatie remmer’. Naast NRTI’s (nucleoside reverse-transcriptaseremmers) en NNRTI’s (non-nucleoside reverse-transcriptaseremmers) zijn er nu dus ook NRTTI’s.

Onderzoek

De werkzaamheid en veiligheid van islatravir is onderzocht onder 121 mensen met hiv die niet eerder hiv-medicatie hadden geslikt. Hiervan was 90% man en de gemiddelde leeftijd was 28 jaar. Mensen met een hepatitis B of C infectie konden niet meedoen aan de studie. Een kwart van de deelnemers had aan het begin van de studie een viral load van 100.000 kopieën/ml of hoger.

De uitkomsten na 48 weken werden op AIDS2020 gepresenteerd. De deelnemers aan het onderzoek werden verdeeld in twee groepen. De ene groep kreeg islatravir en doravirine. De tweede groep, de controle groep, kreeg doravirine, tenofovir disoproxil fumarate (TDF) en lamivudine (Delstrigo).

De groep die islatravir en doravirine kreeg, startte eerst 24 weken met islatravir (0,25 mg, 0,75 mg of 2,25 mg), doravirine (100 mg) en lamivudine (300 mg). De volgende 24 weken kregen ze alleen de islatravir en doravirine.

Mensen die islatravir en doravirine slikten hadden na 48 weken ongeveer net zo vaak een onmeetbaar virus (viral load <50 kopieën/ml) als de controlegroep (de mensen die Delstrigo slikten). Na 48 weken hadden 89.% van de mensen die 0,25 mg islatravir slikten, 90% van de mensen die 0,75 mg islatravir slikten, en 77,4% van de mensen die 2,25 mg islatravir slikten een onmeetbaar virus. 83,9% van de mensen uit de controlegroep die Delstrigo slikten hadden een onmeetbaar virus.

Bij de deelnemers die geen onmeetbaar virus hadden, bleef het virus wel onder de 100 kopieën/ml, dus het was nog steeds onderdrukt.

Bijwerkingen

In de eerste helft van de studie werden meer bijwerkingen gerapporteerd dan in de tweede helft van de studie. Hoofdpijn werd het vaakst gemeld: 11% van de mensen in de islatravir-groep gaven aan hier last van te hebben, versus 7% van de controlegroep. Diarree kwam meer voor in de controlegroep (bij 16% van de deelnemers) dan in de islatravir-groep (bij 7% van de deelnemers). Ongeveer 9% van de deelnemers in beide groepen rapporteerden misselijkheid.

Gewichtstoename

Er werd gekeken hoeveel deelnemers een jaar na de start meer dan 5% van hun gewicht (aan het begin van de studie) waren aangekomen. Bij de deelnemers in de islatravir-groep was dit 38%. Bij de deelnemers van de controlegroep (die doravirine, tenofovir disoproxil fumarate (TDF) en lamivudine slikten) was dit 23%. Er vond dus meer gewichtstoename in de islatravir-groep plaats. De onderzoekers wijten dit aan het ‘return-to-health’ effect. Je leest hier meer over gewichtstoename door hiv-medicatie.

Conclusie

Het is opvallend dat er van islatravir een hele lage dosis nodig is om hiv te onderdrukken, de ideale dosis is 0,75 mg per dag. Dit middel is veilig en effectief gebleken, en wordt verder ontwikkeld, met als doel het op de markt te kunnen brengen.

Kritiek op AIDS2020
Sinds bekend werd dat AIDS2020 plaatsvindt in San Francisco (VS) is er veel kritiek gekomen vanuit de internationale hiv-gemeenschap. Veel Amerikaanse organisaties hebben een open brief hierover ondertekend die gericht is aan de organisator van de conferentie, de IAS (International Aids Society). De voornaamste kritiek is dat de conferentie gehouden wordt in een land met inreisbeperkingen voor bepaalde gemarginaliseerde groepen binnen de hiv-community. Daarnaast is er felle kritiek op de vijandige houding van de Amerikaanse president tegen belangrijke, veelal gemarginaliseerde, groepen binnen maar ook buiten de hiv-community. Veel organisaties uit de gemeenschap zijn van menig dat zo’n belangrijke conferentie gehouden moet worden op een plek waar iedereen zich welkom voelt en veilig kan komen. Juist de belangrijkste conferentie over hiv moet voldoen aan het MIPA-principe.

Als alternatief is er een ander congres georganiseerd namelijk HIV2020, een conferentie in Mexico, georganiseerd door en voor de hiv-community. De Hiv Vereniging onderschrijft de kritiek op AIDS2020 en vindt het belangrijk om de meest gemarginaliseerde groepen binnen onze community op de eerste plaatst te zetten. Wij dragen dan ook niet actief bij aan AIDS2020. Wel doen we verslag van zowel AIDS2020 als HIV2020 omdat wij het belangrijk vinden dat de Nederlandse hiv-community de laatste updates rondom hiv en aids krijgt.

Bronnen:

• Orkin C et al.
  • Analysis of protocol defined virologic failure through week 48 from a phase 2 trial (P011) of islatravir and doravirine in treatment-naïve adults with HIV-1 infection. 23rd International AIDS Conference, abstract OAB0302, 2020.
• DeJesus E et al.
  • Islatravir safety analysis through week 48 from a phase 2 trial in treatment naive adults with HIV-1 infection. 23rd International AIDS Conference, abstract OABO305, 2020.