Mythe: Hiv is een zeer ernstige en besmettelijke ziekte

Naar het rijk der fabelen

Natuurlijk, hiv krijg je liever niet. Hoewel de ziekte met de juiste medicatie niet meer dodelijk is, moet de patiënt levenslang medicatie krijgen en eventueel met bijwerkingen omgaan. “Maar is dat erger dan diabetes hebben?”, vraagt sociaal psycholoog Sarah Stutterheim zich af. “Zo wordt het wel afgeschilderd. Ook tijdens de seksuele voorlichting. Je hebt alle andere soa’s en dan – tien keer zo erg - hiv. Terwijl bijvoorbeeld chlamydia ook ernstige gevolgen zoals onvruchtbaarheid kan hebben. Als je de medicatie goed slikt, kun je met hiv een vrij gezond leven leiden.”

Ook de overdracht van hiv wordt overschat. “Het is eigenlijk heel moeilijk om hiv te krijgen. Er moet echt bloed op bloed contact zijn met iemand die niet behandeld is. Van een hand schudden kan je geen hiv krijgen, zelfs als je een wondje hebt. Wanneer iemand die hiv-positief is, begint met de medicijnen, gaat de zogenaamde viral load (de hoeveelheid hiv in je bloed, red.) dalen. Als die het punt bereikt dat het via testen niet meer te detecteren is, dan kan iemand hiv niet meer overdragen en kun je seks zonder condoom hebben, al ben je dan natuurlijk niet beschermd tegen andere soa’s”

Angst voor hiv onnodig

Uit onderzoek van Stutterheim en collega’s naar de stigmatisering van hiv/aids, blijkt dat mensen in eerste instantie huiverig reageren op mensen met hiv. “Ze gedragen zich extra voorzichtig, terwijl dat niet nodig is. Die eerste automatische reactie komt voort uit angst. De beste manier om dat tegen te gaan is door mensen in aanraking te laten komen met hiv-patiënten. Door die contactmomenten te creëren worden mensen met hiv minder gestigmatiseerd.”

Nu zijn er in Nederland niet zo heel veel hiv-patiënten, de kans dat je iemand kent is vrij klein. “Maar stigma kan ook gereduceerd worden door films, tv-programma’s of bijeenkomsten. Zelf geef ik op Wereld Aids Dag bijvoorbeeld een lezing en daarna ga ik in gesprek met mensen met hiv . Naar die verhalen luisteren, helpt ook.”

Wat ook helpt, is als mensen met hiv open over hun ziekte zijn, maar dat is juist door de stigmatisering lastig. “Het is niet altijd het beste voor die persoon zelf. Iemand moet met mogelijke negatieve reacties kunnen omgaan. Patiënten krijgen verwijten over zich heen, worden buitengesloten, vrienden voelen zich opeens ongemakkelijk in hun nabijheid. Dat maakt van wel of niet open zijn een groot dilemma.”

Wereld Aids Dag 2017 Maastricht

Op Wereld Aids Dag, vrijdag 1 december 2017, organiseren tal van organisaties, waaronder de Hiv Vereniging regio Limburg en de Universiteit Maastricht, verschillende activiteiten. Zo is er om 16.00 uur een lezing over de impact van geïnfecteerd raken in Café Rosé en zullen Sarah Stutterheim (Universiteit Maastricht) en Arjan Bos (Open Universiteit) van 19.00-20.00 in de raadszaal van het gemeentehuis praten over de stigmatisering van hiv-patiënten. Alle activiteiten zijn gratis, alleen voor het gezamenlijke diner is een aanmelding nodig.

Kijk voor meer informatie op de website van regio Limburg bij de Hiv Vereniging.