CROI2020: Hiv-medicatie in de pijplijn – update 2020

Published: 12 March 2020 by Redactie

Momenteel vindt de Conference on Retroviruses and Opportunistic Infections (CROI 2020) plaats. De Hiv Vereniging deelt het belangrijkste nieuws. Er werd een update gegeven over nieuwe medicatie die onderzocht wordt. Hieronder lees je over middelen die in fase II of III van onderzoek zijn. Je leest hier meer over de fase van onderzoek

Goedgekeurde hiv-medicatie in 2019

Dovato (dolutegravir + lamivudine), een één-pil-regime (lees hier meer)
Trogarzo (ibalizumab), een entreeremmer (lees hier meer)

Wachtend op goedkeuring

Er is in juli 2019 goedkeuring aangevraagd bij de EMA om de injectables met cabotegravir en rilpivirine op de markt te brengen. Deze injecties kunnen elke maand of elke twee maanden gegeven worden. Je leest hier meer over de tweemaandelijkse injectie. Hier lees je meer over de maandelijkse injectie. De middelen zijn echter nog niet goedgekeurd.

Hiernaast is er in januari 2020 goedkeuring bij de EMA aangevraagd voor fostemsavir. Dit is een entreeremmer die ervoor zorgt dat hiv niet kan hechten aan de CD4-cellen en dus niet de CD4-cel binnen kan komen. Dit middel kan een uitkomst zijn voor mensen met een resistent virus. Je leest hier meer over fostemsavir.

Geen nieuwe onderzoeken naar ‘gewone’ hiv-medicatie

Gilead, GSK/ViiV en Merck/MSD zullen geen nieuwe onderzoeken naar ‘gewone’ hiv-medicatie meer starten, zoals bijvoorbeeld de één-pil-regimes die we al langer kennen. Deze drie farmaceuten blijven wel allemaal onderzoek doen naar langwerkende hiv-medicatie (bijvoorbeeld in de vorm van antilichamen), die zowel als preventie en behandeling van hiv kunnen werken. Ook lopen er nog studies naar duotherapie. Janssen heeft hiernaast twee grote hiv-vaccinatiestudies lopen die momenteel in fase III zijn. Hiernaast richten de farmaceuten zich op onderzoek naar het hiv-reservoir en genezing van hiv.

Er wordt veel onderzoek gedaan naar langwerkende hiv-medicatie. Dit is hiv-medicatie die je één keer per week, één keer per maand of zelfs minder vaak hoeft te krijgen. De injectables waar we hierboven over schreven is bijvoorbeeld een vorm van langwerkende hiv-medicatie.

Nieuwe klasse: de NRTTI’s

NNRTTI’s zijn een nieuwe klasse. NRTTI staat voor ‘nucleoside reverse transcriptase translocation inhibitor’. Het onderzoek naar islatravir bevindt zich in fase II/III. Dit middel wordt geproduceerd door Merck/MSD. Islatravir wordt in de studie gecombineerd met doravirine en lamivudine. Het middel werd getest onder mensen die nog niet eerder behandeld waren met hiv-medicatie, maar zal ook getest worden onder mensen die al eerder hiv-medicatie hebben gebruikt of zelfs een resistent virus hebben. Het is de bedoeling dat islatravir in de toekomst als duotherapie wordt gegeven in combinatie met doravirine. Tijdens CROI2020 werden data gepresenteerd waaruit bleek dat het middel zeer effectief is.

Nieuwe NNRTI’s

Elsulfavirine is een non-nucleoside reverse transcriptaseremmer (NNRTI). Dit middel wordt geproduceerd door Viriom. Het middel wordt gegeven als maandelijkse injectie en het onderzoek is nu in fase II. Het middel is al goedgekeurd in Rusland, er is nog geen goedkeuring aangevraagd bij de EMA. Tijdens CROI2020 werden data gepresenteerd waaruit bleek dat het middel tot nu toe veilig en effectief is bevonden, en dat het onderzoek wordt voortgezet.

Nieuwe MI’s

GSK3640254 is een maturatieremmer die net fase II van het onderzoek ingegaan is. Het middel wordt bij 34 mensen met hiv onderzocht in de Verenigde Staten, Frankrijk, Duitsland, Italië, Spanje en Zuid-Afrika. Deze middelen worden geproduceerd door GSK/ViiV.

Nieuwe entreeremmers

GS-6207 is een capsideremmer. Dit is een injectie die elke zes maanden onder de huis wordt gegeven. Het middel wordt geproduceerd door Gilead. De studie bevindt zich in fase II. Het middel wordt onderzocht onder 175 mensen met hiv die niet eerder andere hiv-medicatie hebben geslikt, en onder 100 mensen met een resistent virus. Tijdens CROI2020 werden data gepresenteerd waaruit bleek dat het middel tot nu toe veilig en effectief is bevonden, en dat het onderzoek wordt voortgezet.

Antilichamen als hiv-medicatie

Een antilichaam (ook wel immunoglobuline of antistof genoemd) is een deeltje dat door de mens geproduceerd wordt als reactie op lichaamsvreemde stoffen zoals virussen en bacteriën. Zulke antilichamen gebruikt je lichaam om ziekteverwekkers op te ruimen. Een antilichaam markeert namelijk een virus of bacterie, zodat je afweersysteem die cellen kan vinden en aanvallen. Ook kan een antilichaam een receptor op een cel blokkeren, zodat deze receptor niet meer werkt. Een CD4-cel heeft bijvoorbeeld een receptor waar hiv op aangrijpt, als deze geblokkeerd wordt kan hiv niet meer naar binnen.

Antilichamen kunnen ook in een laboratorium gemaakt worden. Ze kunnen zo aangepast worden dat ze precies op bepaalde ziekteverwekkers passen. Er wordt veel onderzoek gedaan naar antilichamen die aan hiv kunnen binden. Een ‘broadly neutralising antibody’ (ook wel bNab of ‘breed neutraliserend antilichaam’ genoemd) is een antilichaam dat bij verschillende stammen van hiv werkt.

Ibalizumab

Ibalizumab (merknaam Trogarzo) is een voorbeeld van zo’n aangepast antilichaam dat ingezet kan worden om hiv op te ruimen. Je leest hier meer over dit nieuwe middel. Ibalizumab is inmiddels goedgekeurd door de EMA.

Leronlimab

Leronlimab is een CCR5 antagonist. Het middel is een ‘vermenselijkt monoclonaal antilichaam’ dat werkt als een entreeremmer. Dit middel heeft CCR5 op de afweercel als ‘target’ en voorkomt dus dat hiv de cel binnen kan komen.

Dit middel kan een uitkomst bieden voor mensen met een multiresistent virus. De injectie moet wekelijks gegeven worden, en wordt onder de huid ingespoten. De studie naar dit middel bevindt zich in fase III. Je leest hier meer over leronlimab. Het middel wordt geproduceerd door CytoDyn.

UB-421

UB-421 is ook een CD4-attachment inhibitor die wordt geproduceerd door de Taiwanese farmaceut United BioPharma. De studie naar dit middel bevindt zich in fase II/III. UB-421 is een monoclonaal antilichaam, net als leronlimab. UB-421 bindt aan de CD4-receptor van de afweercel, zodat hiv de afweercel niet binnen kan komen.

UB-421 is een middel dat elke week of elke twee weken kan worden gegeven als monotherapie. Na 8 en 16 weken werd er geen stijging van de viral load gevonden. Dit middel is in een kleine studie onderzocht, in januari 2020 begint een grotere studie. Er werden geen updates gepresenteerd op CROI2020.

VRC01

VRC01: Dit is een injectie die onderzocht wordt in onderzoek naar genezing van hiv en als PrEP. Ook wordt het middel als injectie onder de huid aan baby’s gegeven om overdracht van hiv via borstvoeding te voorkomen. Het middel bindt aan de CD4-receptor van de afweercel, zodat hiv de afweercel niet binnen kan komen. Dit middel wordt geproduceerd door het National Health Institute van de Verenigde Staten.

Er werden verschillende studies gepresenteerd op CROI2020, maar dit middel moet nog uitgebreid onderzocht worden.

VRC07

VRC07 lijkt op VRC01. Dit middel wordt momenteel in fase II onderzocht door het National Health Institute van de Verenigde Staten. Het wordt gegeven in combinatie met langwerkende cabotegravir.

Er wordt onderzocht of VRC07 elke twee maanden gegeven kan worden. Het middel bindt aan de CD4-receptor van de afweercel, zodat hiv de afweercel niet binnen kan komen. Er werden geen updates gepresenteerd op CROI2020.

3BNC117 en 10-1074

3BNC117 en 10-1074 zijn antilichamen die onderzocht worden in fase II. 3BNC117 heeft als target de CD4-receptor. Ook dit zijn langwerkende middelen.

Ze worden onderzocht door Rockefeller University en Gilead. Er wordt onderzocht of het mogelijk zal zijn de injectie elke zes maanden te geven. Er werden verschillende studies gepresenteerd op CROI2020, maar dit middel moet nog uitgebreid onderzocht worden.

Bron:

Begley, R et al. PK, Food Effect, and Safety of Oral GS-6207, a Novel HIV-1 Capsid Inhibitor, poster abstract 470. Maart 2020.
Collins S. HIV pipeline report. HIV i-Base. March 2020.
Daar, E et al. Dose-response Relationship of Subcutaneous Long-Acting HIV Capsid Inhibitor GS-6207. Conference on Retroviruses and Opportunistic Infections, poster abstract 469. Maart 2020.
Prabhakaran M, et al. INFILTRATION OF VRC01 INTO THE CEREBROSPINAL FLUID IN
HUMANS IN THE RV397 STUDY. Conference on Retroviruses and Opportunistic Infections, poster abstract 453. Maart 2020.
Rudd, DJ et al. Modeling-Supported Islatravir Dose Selection for Phase 3. Conference on Retroviruses and Opportunistic Infections, poster abstract 462. Maart 2020.
Yakubova, E et al. Safety and PK Study of VM-1500A-LAI, a Novel Long-Acting Injectable Therapy for HIV. Conference on Retroviruses and Opportunistic Infections, poster abstract 473. Maart 2020.