Hiv mag voor de tandarts geen reden zijn om te weigeren

Dagelijkse mondhygiëne en frequente mondzorg zijn juist voor mensen met hiv belangrijk. Maar vertel je jouw tandarts over je status?

Goede mond zorg is belangrijk, zeker ook voor mensen met hiv. Je kunt eerder last krijgen van problemen, zoals cariës (gaatjes) en terugtrekkend tandvlees dat losse tanden kan veroorzaken. De hiv-medicatie voorkomt een deel van deze problemen, maar toch kun je er last hebben of krijgen. Anderzijds kan de medicatie als bijwerking een negatief effect op de mond kunnen hebben. Het is daarom verstandig om, naast het dagelijks verzorgen van je gebit, geregeld de tandarts en/of mondhygiënist(e) te bezoeken.

Een goede relatie met je tandarts is belangrijk. Je moet je prettig en veilig kunnen voelen om open te zijn over je status. Trouwens, anno 2018 mag en kan je niet meer geconfronteerd worden met een speciale behandeling, bijvoorbeeld als laatste cliënt op het eind van de dag, of zelfs afwijzing vanwege je hiv-status. Een tandarts moet bij elke cliënt werken volgens de gebruikelijke hygiëneprotocollen. De Richtlijn Infectiepreventie binnen mondzorgpraktijken (KNMT, 2015) zegt dit heel duidelijk.

Eigen ervaringen

Ger en Sigrid namen zelf het initiatief om hun tandarts en mondhygiëniste te vertellen over hun hiv-status. Het kan ook zijn dat je de vraag heel letterlijk aan je voorgelegd krijgt op het moment dat je gevraagd wordt een gezondheidsvragenformulier en/of medicatielijst in te vullen.

Ger  ‘Ik heb een lage weerstand en ben daardoor iets kwetsbaarder’. Ik moet dus zorgen dat mijn gebit goed blijft. Het is fijn dat mijn tandarts weet dat ik hiv heb, want zo is hij ook extra alert op de staat van mijn gebit en weet hij hoe belangrijk dat voor mij is. Als er een bepaalde behandeling moet worden gedaan, is het beter als de tandarts weet wat er speelt en welke medicijnen je slikt’

Sigrid heeft vaak een enorm droge mond door de medicatie. ‘Dat is heel slecht voor je gebit. Dus ik vind het belangrijk dat mijn tanden goed verzorgd worden door mijn tandarts. En ik vind het belangrijk dat die weet dat ik hiv heb, omdat hij dan extra kan letten op wat er in mijn mond gebeurt.’

Gezondheidsvragenlijst

De vragenlijsten geven zicht op de gezondheid van de cliënten van de tandarts, waardoor men de juiste tandheelkundige zorg kan verstrekken. Er mag echter alleen gevraagd worden naar zaken die nuttig zijn voor de tandarts om het werk goed te kunnen doen. Denk dan aan het gebruik van bloedverdunners of bloeddrukverlagende medicatie en/of allergieën. Deze informatie is van belang bij een verdoving of een chirurgische ingreep. Een van de vragen kan zijn of je een besmettelijke ziekte hebt, of nog concreter, of je hiv-positief bent.

Erik, tandarts: ‘Het is voor een tandarts nuttig om te weten dat iemand hiv heeft. Ik verwacht van nieuwe patiënten dat ze me op de hoogte stellen van de aandoeningen die ze hebben. Dat is belangrijk voor een goede behandeling. Bij hiv is het vooral van belang als er grote ingrepen nodig zijn waarbij complicaties kunnen optreden. Meestal neem ik dan voor de zekerheid contact op met de behandelend internist, natuurlijk pas na toestemming van de patiënt. We gaan heel discreet om met patiëntgegevens. Alle medewerkers die inzage hebben in de dossiers hebben geheimhoudingsplicht.’

Volgens de wet moet een patiënt de tandarts die inlichtingen en medewerking geven die nodig zijn voor het uitvoeren van de behandeling. Als patiënt is dat niet altijd goed in te schatten. Misschien denk je bijvoorbeeld dat je tandarts niets over je gebruik van hiv-medicatie hoeft te weten. Omdat het virus ondetecteerbaar is en niet infectueus voor anderen.

Belang van melden

Het niet vertellen kan goede mondzorg in de weg staan. Mensen met hiv blijken makkelijker ontstoken en/of terugtrekkend tandvlees en gaatjes te hebben. Deze zijn een mogelijk risico voor je algemene gezondheidssituatie. Ook bij verminderende weerstand, stresssituaties of bij het ouder worden, kun je infecties van het tandvlees voorkomen. Hiv kan ook gevolgen hebben voor beenderen en botten. Dus ook voor je kaakbot. Dat kan worden aangetast of zelfs slinken. Als gevolg daarvan kun je tandvleesproblemen ontwikkelen. Dit vraagt extra mondhygiëne behandelingen. Tussen hiv-medicatie en de geneesmiddelen die je tandarts voorschrijft (zoals pijnstillers, ontstekingsremmers en antibiotica) kan interactie optreden. Dit kan betekenen dat je hiv-medicatie of het voorgeschreven middel minder werkzaam wordt. Ook kunnen de bijwerkingen van de hiv-medicatie worden versterkt.

In het kort wat tips

• Je hiv-status mag geen reden zijn om je te weigeren als cliënt of je anders te behandelen dan andere patiënten. Een tandarts moet bij elke cliënt werken volgens de gebruikelijke hygiëneprotocollen. De Richtlijn Infectiepreventie binnen mondzorgpraktijken (KNMT, 2015) zegt dit heel duidelijk.
• Het gezondheidsvragenformulier en de medicatielijst brengen medische gegevens in kaart die van belang zijn om de tandarts het werk goed te laten doen conform de huidige kwaliteitsregels.
• Het niet vertellen over je gebruik van hiv-medicatie kan een goede mondzorg in de weg staan, bijvoorbeeld bij interactie van geneesmiddelen, bij een verminderende weerstand of bij grotere ingrepen.
• Heb je het je tandarts nog niet verteld, of was je nog negatief op het moment dat je het vragenformulier moest invullen, kijk dan zelf wat voor jou een geschikt moment is om het te vertellen, mogelijk voorafgaand aan een grotere ingreep.
• Ook voor kinderen met hiv geldt dat het beter is om de tandarts en de mondhygiënist(e) te informeren over hun status.
• Je hebt recht op inzage in je patiëntendossier en je kunt niet relevante zaken laten verwijderen. Je medische gegevens worden beschermd conform de Wet Bescherming Persoonsgegevens.
• Bij een doorverwijzing kan je hiv-medicatie vermeld worden, maar ook hier geldt uiteraard het beroepsgeheim.
• Mondzorgkosten voor iedereen ouder dan 18 jaar zijn niet verzekerd volgens de basisverzekering. Als je tandvleesproblemen krijgt door hiv, kun je de tandarts vragen om samen met je hiv-behandelaar die situatie in een brief aan je verzekeraar uit te leggen en een machtiging vragen voor (extra) behandelingen die dan worden vergoed vanuit je basisverzekering. Dit geldt ook voor ernstige aantastingen van het kaakbot waardoor (vaak niet verzekerde) kaakchirurgie nodig is.

Mocht je problemen ondervinden of mocht je tandarts nog vragen hebben, dan kun je altijd contact opnemen met het Servicepunt van de Hiv Vereniging. Dat geldt ook voor je tandarts.