Medicatie in de praktijk

Het kan zijn dat je moet wennen aan het dagelijks slikken van medicatie. Maar het is heel belangrijk voor je gezondheid dat je de pillen goed neemt. Zoek naar een manier die voor jou werkt – ’s ochtends of ’s avonds en met of zonder eten je pillen nemen.

In het kort:

• Therapietrouw betekent dat je de pillen slikt zoals in de bijsluiter staat aangegeven
• Therapietrouw is heel belangrijk, omdat hiv anders resistent kan worden
• Raak niet in paniek als je een pil vergeten bent, maar kijk in de bijsluiter of vraag je consulent wat je het best kan doen

Beginnen met de combi – ben je er klaar voor?

Zo snel mogelijk beginnen met de combinatietherapie is goed voor je gezondheid op de langere termijn. Het hiv-virus krijgt daarmee minder kans om schade aan te richten. De hiv-medicatie verlaagt de hoeveelheid virus in je bloed. Na een aantal maanden is het virus meestal onmeetbaar, wat betekent dat je hiv niet meer over kunt dragen. Beginnen met het slikken van de pillen is voor velen een grote stap. Voor een succesvolle behandeling is het belangrijk dat je er echt klaar voor bent. Ben je dat? Voor het besluit om te starten kun je meestal de tijd nemen. Een goede voorbereiding op de start is beter dan een overhaaste valse start.

Je staat er niet alleen voor

Sommige mensen met hiv zien op tegen het beginnen met de hiv-medicatie. Je leven zal veranderen als je met de hiv-remmers start. Wat zullen de bijwerkingen zijn? Valt het mee of tegen? Lukt het om de pillen elke dag op een vast tijdstip in te nemen? Je staat er niet alleen voor: de hiv-consulent en de hiv-behandelaar zullen ruim tijd uittrekken om al je vragen te beantwoorden en je twijfels te bespreken. Zij, maar ook je partner, familie of vrienden, kunnen je ondersteunen bij het volhouden van de therapie. Lees hier meer over hoe de hiv-zorg in Nederland georganiseerd is.

Therapietrouw

Om de hiv-remmers goed te laten werken is het volgens de regels gebruiken van de medicatie van groot belang. Het volgen van die regels noemt men therapietrouw. Therapietrouw zijn houdt in dat je:

• Geen dosis vergeet
• Per keer alle pillen inneemt
• De pillen volgens de voedselregels (op nuchtere maag of juist met eten) inneemt
• De pillen dagelijks en op vaste tijd inneemt

Als je niet therapietrouw bent kan hiv resistent worden. Sommige hiv-remmers werken dan niet meer. De kans hierop is heel groot wanneer je de pillen soms wel en soms niet inneemt. Je leest hier meer over resistentie.

Tips

Veel mensen hebben moeite om therapietrouw te zijn. Dat geldt niet alleen voor mensen met hiv, maar ook voor mensen die medicijnen gebruiken tegen een andere ziekte. Bijvoorbeeld door bijwerkingen, zoals diarree en misselijkheid, je verslapen bij het moment van inname, overwerk, vermoeidheid, depressie of een andere ziekte. Of je bent de inname eenvoudig vergeten. Als je moeite hebt met therapietrouw zijn kun je de volgende tips opvolgen:

• Vraag je arts en hiv-consulent naar de voor- en nadelen van de behandeling. Je kunt die vragen eventueel van tevoren al opschrijven, zodat je ze niet vergeet tijdens het gesprek.
• Je kunt zelf een actieve rol spelen. Jij kent je dagritme, voedingsgewoonten, werk en omgeving veel beter dan je arts en hiv-consulent.
• Bespreek met je arts en consulent welke zaken jouw therapietrouw nadelig kunnen beïnvloeden. Bijvoorbeeld: spanningen op het werk of in de relatie, problemen met huisvesting of psychische problemen.
• Bekijk met hen hoe je het slikschema het best kunt inpassen in je dagelijks leven.
• Als je voor een bepaald slikschema hebt gekozen, laat het dan op papier zetten. Noteer daarbij wanneer je je pillen moet innemen, hoeveel pillen het zijn en of je ze met een maaltijd of op de nuchtere maag moet gebruiken.
• Hoe beter je je voorbereidt, des te makkelijker zal de combinatietherapie voor je zijn.

De ramadan

Mensen die meedoen aan de ramadan kunnen van zonsopgang tot zonsondergang niet eten of drinken. Vooral in de zomer is die periode meer dan 12 uur. Wat doe je als je hiv hebt en medicatie slikt? Spreek over je deelname aan de ramadan met je hiv-behandelaar of hiv-consulent. Zij zijn op de hoogte van je gezondheid en kunnen met jou de mogelijkheden doornemen. Je arts kan je een combinatie aanraden die het minst inbreuk maakt tijdens de vastenperiode. Stop tijdens het vasten nooit met je pillen. Laat je gezondheid het niet toe om deel te nemen aan de ramadan? Twijfel je over je keuze? Heb je vragen over het slikken van medicatie tijdens de ramadan? Mensen die ziek zijn hoeven volgens de meeste religies niet te vasten en soms is het hen zelfs verboden. Stel het vasten uit tot de infectie genezen is. Je kunt volgens veel religies het vasten later inhalen. Bespreek het met de imam, hij kan je hierbij ondersteunen en alternatieven voorstellen.

Pillen niet ingenomen?

Het is belangrijk dat je therapietrouw bent en je pillen goed inneemt. Wat moet je doen als je de pillen vergeten bent in te nemen? Wat doe je als je na inname van de pillen moet braken? Soms kunnen de innameregels in conflict zijn. Soms moet je de pillen op een nuchtere maag innemen, terwijl je net iets gegeten hebt. Wat moet je dan doen?

Hieronder vind je tips als je praktische problemen hebt:

Past de hiv-medicatie wel bij je?

Bovengenoemde oplossingen zijn handig als je er maar af en toe gebruik van hoeft te maken, maar het kan zijn dat je regelmatig voor dergelijke problemen komt te staan. Bespreek dat dan met je arts en hiv-consulent. Misschien kan een aanpassing van het slikschema de problemen verhelpen. Maar het kan ook zijn dat de combinatie bepaalde voedselregels vereist, die niet bij je passen. Meestal is er een andere combinatie die beter bij jou past.

De problemen bijtijds signaleren en bespreken is beter dan te wachten en uiteindelijk op eigen houtje het slikschema aan te passen of zelfs te stoppen. Je loopt dan namelijk eerder gevaar dat hiv resistent wordt. Dan werken deze hiv-remmers voor jou niet meer. In overleg met de arts kan je vaak een betere oplossing vinden.

Hiv-remmers en voedselregels

Voor een aantal hiv-remmers bestaan er regels voor het gebruik van voedsel. Sommige pillen moet je ‘nuchter’ innemen, en andere juist niet. 'Nuchter' ben je tenminste twee uur na het eten of tenminste één uur er voor. 'Nuchter' betekent niet altijd dat je helemaal niets mag eten. Ook dit verschilt per hiv-remmer en per combinatie. Er zijn ook hiv-remmers die je zowel met als zonder voedsel kunt innemen.

Dergelijke regels maken het gebruik van hiv-medicatie lastiger. Maar niet al die regels zijn even streng. Er zijn voedselregels om de volgende redenen: