Mensen met hiv in Nederland hebben net als de algehele bevolking steeds vaker overgewicht. En steeds meer mensen met overgewicht kiezen voor een operatie om sneller gewicht te verliezen. De twee ingrepen die het vaakst worden gedaan in Nederland zijn de gastric bypass (een combinatie van een maagverkleining en maagomleiding) en de gastric sleeve (hierbij wordt een deel van de maag weggehaald). Het gaat om ongeveer 12.000 ingrepen per jaar, dit aantal is de afgelopen jaren licht gestegen.
Gastric bypass
Een gastric bypass of maagomleiding is een operatie waarbij de maag wordt verkleind en het spijsverteringskanaal wordt omgelegd. De maag wordt soms tot slechts 10% van zijn oorspronkelijke omvang verkleind, en verderop op de dunne darm aangesloten. Een deel van de dunne darm wordt dan uitgeschakeld. Door een gastric bypass kun je minder eten, want er past minder volume in de maag. Het gevolg is dat mensen na de ingreep sneller gewicht verliezen. Mensen met een BMI hoger dan 35 komen in aanmerking voor de ingreep.
Opname van vitamines en medicatie
De opname van vitamines en medicatie is na een gastric bypass verminderd. De maag heeft namelijk minder opslagcapaciteit, het oppervlak is kleiner en het voedsel blijft langer in de maag. Ook is het darmoppervlak kleiner, en zijn de lengte van de darm en de verblijftijd van voedsel in de darm korter. Ook is er latere menging met gal en wordt de zuurgraad van de maag hoger. Dit kan allemaal invloed hebben op de opname van vitamines en medicatie. Als vitamines niet goed worden opgenomen, kun je meestal vitamines bijslikken. Als medicatie niet goed wordt opgenomen zal de medicatie anders gedoseerd of op en andere manier gegeven moeten worden.
Gastric bypass en hiv-medicatie
Hiv-medicatie die met (vet) voedsel moet worden ingenomen is soms niet geschikt na een gastric bypass als iemand geen (vet) voedsel kan eten. Sommige hiv-medicatie heeft maagzuur nodig om opgenomen te worden, en door een gastric bypass kan de zuurtegraad van maagzuur veranderen. Ook is de opname in de maag en het begin van de dunne darm anders, en heeft gal soms invloed op de opname van medicatie. Hiernaast hebben mensen na een gastric bypass vaak aanvullende mineralen nodig, maar niet alle hiv-medicatie kan met deze mineralen gecombineerd worden. Daarnaast kan het zijn dat mensen na de operatie tijdelijk moeite hebben met slikken; dan is het lastig om de hiv-medicatie te nemen.
Richtlijn nodig
Niet alle hiv-medicatie is dus geschikt bij een gastric bypass. Soms is het nodig om over te stappen naar een ander middel. Er is echter nog geen richtlijn voor een gastric bypass bij mensen met hiv. De Nederlandse Vereniging van Hiv Behandelaren (NVHB) zal in de toekomst gastric bypass als onderwerp in de richtlijnen opnemen. Voor nu wordt er gewerkt met ‘aanbevolen’, ‘neutrale’ en ‘ontraden’ hiv-medicatie. De indeling is gebaseerd op eerdere ervaringen en eigenschappen van de medicatie. Dit helpt hiv-behandelaren voor de juiste hiv-medicatie te kiezen na de operatie.
Overweeg je een gastric bypas?
De gastric bypass is niet voor iedereen geschikt, en is niet zonder risico. Laat je dus goed informeren. Als je interesse hebt in een gastric bypass (of op een andere manier gewicht wil verliezen), bespreek dit dan met je hiv-behandelaar, –consulent, of met je huisarts. Zo kun je overleggen welke manier het meest geschikt is om af te vallen, en of een eventuele gastric bypass met je hiv-medicatie gecombineerd kan worden. Meer informatie over een gastric bypass vind je op thuisarts.nl.
Bronnen:
- Van Sighem A.I., Boender T.S., Wit F.W.N.M., Smit C., Matser A., Reiss P. Monitoring Report 2018. Human Immunodeficiency Virus (HIV) Infection in the Netherlands. Amsterdam: Stichting HIV Monitoring, 2018. Available online at www.hiv-monitoring.nl
- NRC: Nederlanders met overgewicht vaker behandeld door medisch specialist.
- Thuisarts.nl: ‘Ik ben te zwaar en overweeg maagverkleining’.
Vraag via Whatsapp 
