Onderzoek naar het hiv-reservoir, hoe zit het nou?

Gepubliceerd: 18 september 2019

In de afgelopen dagen zijn er berichten in het nieuws verschenen over de ‘wereldprimeur’ uit België rondom genezing van hiv. Maar wat voor onderzoek is dit? En is het werkelijk een wereldprimeur? Belangenbehartiger Medische Zaken en Zorg Renee Finkenflügel was namens de Hiv Vereniging aanwezig bij het Hiv Cure Symposium in Gent waar de resultaten gepresenteerd werden. Hierbij een korte toelichting op de resultaten.

Viral reservoir

Er wordt veel onderzoek naar het viral reservoir gedaan. Het viral reservoir is de reden dat er (nog) geen genezing voor hiv is. Hiv kan zich namelijk slapende houden in een reservoir, en wordt dan niet herkend door hiv-medicatie. Als iemand stopt met medicatie kan het virus in het viral reservoir zich weer gaan vermenigvuldigen, en zal de viral load van diegene weer stijgen. Dit heet een ‘viral rebound’. Om deze reden werkt hiv-medicatie niet als genezing, en moeten mensen het dagelijks blijven nemen.

Het is belangrijk om te weten hoe het reservoir eruitziet, hoe het werkt, hoe het gemeten kan worden en waar het zit om tot een hiv-genezing te kunnen komen. Hiernaast is het ook nog niet bekend of het viral reservoir bij iedereen hetzelfde is, of dat er grote verschillen zijn tussen mensen. De onderzoeksgroep uit Gent is een van de vele onderzoeksgroepen die hier onderzoek naar doen.

We weten al een tijdje dat het viral reservoir op veel plekken kan zitten, in verschillende cellen en organen. Dit is onderzocht in verschillende studies over de hele wereld. Het was nog niet duidelijk of alle verschillende locaties van reservoirs kunnen zorgen voor viral rebound.

Onderzoek Gent

Het bijzondere aan het onderzoek in Gent is dat er heel veel materiaal van 11 mensen is afgenomen. Deze mensen hebben onder andere beenmergpuncties, een colonoscopie, en een medicatiestop moeten ondergaan. Dit zijn hele belastende onderzoeken. De deelnemers deden uiteraard vrijwillig (en tegen vergoeding) mee.

De onderzoekers vonden dat de reservoirs in verschillende organen in een persoon verantwoordelijk kunnen zijn voor viral rebound, en dat de type cel of hoe actief de cel is van invloed is. Dit is deels een bevestiging van eerdere studies. De onderzoekers concluderen dat een brede aanpak nodig is het reservoir helemaal uit de weg te ruimen, zoals bijvoorbeeld immunotherapie (dit wordt ook bij behandeling van kanker gebruikt).

Wat is een primeur?

Deze ‘wereldprimeur’ leidt niet direct tot genezing van hiv, maar het is zeker een stap in de goede richting. Maar wanneer is iets een ‘wereldprimeur’ of een ‘doorbraak’? Deze vraag is haast niet te beantwoorden. Er zijn veel verschillende onderzoeken nodig om een genezing voor hiv te kunnen vinden. Er moeten zo veel verschillende onderzoeken gedaan worden, dat er heel veel (kleine) doorbraken mogelijk zijn. Af en toe pikt de media een ‘doorbraak’ op en verschijnt het in het nieuws.’ Doorbraken’ zijn goed, want er is altijd meer kennis nodig. Maar de ‘doorbraken’ zijn voorlopig onderdeel van een lange zoektocht naar genezing van hiv.

Bron: De Scheerder, M. A., Vrancken, B., Dellicour, S., Schlub, T., Lee, E., Shao, W., ... & Vandekerckhove, L. (2019). HIV Rebound Is Predominantly Fueled by Genetically Identical Viral Expansions from Diverse Reservoirs. Cell host & microbe. 26(3):347-358.e7.

Met dank aan: Henrieke Prins

Deze informatie is nuttig

Lees ook

Genezing van hiv, de stand van zaken

Lees meer: >

Genezing van hiv – het einde van de community?

Lees meer: >

Perspectief op hiv-genezing onverminderd ‘heel belangrijk’

Lees meer: >