Update 13 mei 2020 - onderzoek start in Nederland. Veel mensen vragen zich af of ze vanwege hiv een grotere kans hebben op een ernstig verloop van COVID-19. En of mensen met hiv vaker met COVID-19 in het ziekenhuis worden opgenomen. Zoals je in onze Q&A kan lezen verwachten experts van niet, tenzij iemand een onbehandelde hiv-infectie of minder dan 200 CD4-cellen heeft. Maar er was nog geen data om dit te onderbouwen. De eerste data druppelen nu binnen. Het zijn allemaal kleine getallen, dus hier kunnen nog geen conclusies aan verbonden worden. Maar het geeft wel een idee van of mensen met hiv een grotere of kleinere kans hebben op een ziekenhuisopname vanwege COVID-19.
Studie in Duitsland
Op 1 mei werd een voorlopig artikel gepubliceerd, dat nog niet gereviewd is. Bij twaalf grote klinieken in Duitsland zijn mensen met hiv op COVID-19 getest. Er staat helaas niet in het artikel hoeveel mensen getest zijn. Bij in totaal 33 mensen met hiv is COVID-19 gevonden. Hiervan zijn 30 mensen genezen, drie personen zijn overleden. Deze drie personen hadden ernstige comorbiditeiten, een lage CD4 of een hoge leeftijd. De onderzoekers beschrijven dat de mortaliteit en morbiditeit in deze studie waarschijnlijk een overschatting is, omdat in de universiteitsziekenhuizen alleen erg zieke mensen worden opgenomen. Ze beschrijven ook dat COVID-19 hetzelfde verloopt bij mensen met hiv dan bij mensen zonder hiv.
Studie in Istanbul
Op 29 april verscheen er een artikel uit Istanbul. Hierin wordt beschreven dat 1.224 mensen met hiv over tijd gevolgd zijn, en dat er bij vier mensen met hiv ook COVID-19 gevonden werd. Er is dus COVID-19 bij 0,3% van de mensen met hiv gevonden. Een van de vier mensen met hiv overleed, deze persoon had meerdere risicofactoren voor ernstig verloop van COVID-19. Dit lijkt niet afwijkend van de algehele populatie. De onderzoekers geven aan dat mensen met hiv vooral vanwege andere risicofactoren in het ziekenhuis komen met COVID-19. Ze benoemen dat het dus heel belangrijk is om comorbiditeiten (zoals hart- en vaatziekten) te behandelen.
Grote studie in New York
Op 22 april werd een artikel gepubliceerd waarin de karakteristieken van mensen met COVID-19 in New York beschreven zijn. De data is van 5700 mensen die in het ziekenhuis opgenomen zijn. Er werd gekeken of mensen aandoeningen hadden waardoor ze een grotere kans hadden om in het ziekenhuis opgenomen te worden met COVID-19. Bijna iedereen had een andere ziekte (ook wel comorbiditeit genoemd), en 88% had er twee of meer. De meest voorkomende comorbiditeiten waren een hoge bloeddruk (57%), obesitas (42%) en diabetes (34%). Uit de studie bleek dat 0,8% van de mensen met COVID-19 die in het ziekenhuis opgenomen waren hiv had. In New York heeft ongeveer 1% tot 1,3% van de inwoners hiv. Er waren dus relatief iets minder mensen met hiv en COVID-19 in het ziekenhuis.
Kleinere studie in New York
Ook op 17 april werd een artikel over karakteristieken van mensen met COVID-19 in New York gepresenteerd. Van de 393 mensen die met COVID-19 opgenomen waren, hadden er zeven hiv. Dit was 1,8% van de mensen. In deze studie werden er dus relatief meer mensen met hiv in en COVID-19 in het ziekenhuis opgenomen. Maar er kan er bij zulke kleine aantallen snel een verkeerd beeld optreden.
Studie in Barcelona
Op 15 april verscheen een artikel waarin data uit Barcelona gepresenteerd werd. Van 543 mensen die met COVID-19 in het ziekenhuis opgenomen waren, hadden vijf mensen (0,9%) hiv. In heel Spanje komt hiv bij ongeveer 0,3% van de mensen voor, maar relatief veel mensen met hiv wonen in Barcelona. Helaas is er geen schatting van hoeveel mensen in Barcelona hiv hebben, dus hier kan niet vergeleken worden of er relatief veel mensen met hiv in het ziekenhuis opgenomen waren. Ook hier ging het weer om een paar mensen met hiv, dit kan voor vertekening zorgen.
Studie in Wuhan
In een studie in Wuhan die op 13 maart verscheen werden 1178 mensen met hiv bevraagd of ze COVID-19 hadden. Van deze groep werd bij acht mensen COVID-19 gevonden. Van de mensen met hiv had dus 0,7% COVID-19, bij de algehele bevolking werd dit geschat op 0,8%. Opvallend was dat bij niemand met hiv en minder dan 100 CD4-cellen COVID-19 werd vastgesteld
Data uit Zwitserland
In Zwitserland werd gezien dat van de 985 mensen met COVID-19 in het ziekenhuis, er vier hiv hadden. Dit is 0,4% van de mensen. In Zwitserland heeft naar schatting ongeveer 0,3% van de inwoners hiv. Dus ook in Zwitserland werden niet relatief veel mensen met hiv en COVID-19 in het ziekenhuis gezien. Maar het zijn natuurlijk ook weer hele kleine aantallen, dit kan voor vertekening zorgen.
Data uit Nederland?
In de Nederlandse COVID-19 statistieken van het RIVM wordt hiv niet gerapporteerd als onderliggende aandoening. In Nederland worden de volgende onderliggende aandoeningen gerapporteerd: zwangerschap, hart- en vaatzieken en een hoge bloeddruk, diabetes, leveraandoening, (neuro)musculaire aandoening, immuundeficiëntie, nieraandoening, longaandoening, kanker en overig. Iemand die immuundeficiënt is, heeft een immuunsysteem dat niet of minder goed werkt door ziekte of medicatie. Immuundeficiëntie kan veroorzaakt worden door een onbehandelde hiv-infectie, maar wordt veel vaker veroorzaakt door bijvoorbeeld chemotherapie of een auto-immuunziekte. Mensen met een behandelde hiv-infectie en goede weerstand zijn niet immuundeficiënt. Dus uit de statistieken van het RIVM kan niet afgeleid worden hoeveel mensen met hiv COVID-19 hebben (gehad).
Onderzoek
De Hiv Vereniging heeft samen met het Erasmus MC in Rotterdam en het Radboud MC in Nijmegen een onderzoek opgezet naar COVID-19 bij mensen met hiv in Nederland. We brengen in kaart of mensen met hiv een grotere of kleinere kans hebben om het nieuwe coronavirus op te lopen of heel ziek te worden van COVID-19. Je leest hier meer over het onderzoek en hoe je je hiervoor aan kan melden.
Andere risicofactoren
Mensen met hiv kunnen net als mensen zonder hiv in de risicogroep voor ernstig verloopt van COVID-19 vallen. Bijvoorbeeld wanneer ze 70 jaar of ouder zijn, diabetes hebben, of een ernstige nieraandoening hebben. Dus als iemand met hiv en COVID-19 in het ziekenhuis ligt, wil dit niet per se zeggen dat deze persoon vanwege hiv opgenomen moest worden. Het kan ook zijn dat iemand een andere aandoening heeft die een ernstiger verloop van COVID-19 veroorzaakte.
Samenvattend
Het lijkt er tot nu toe op dat mensen met hiv even vaak met COVID-19 in het ziekenhuis opgenomen worden als mensen zonder hiv. Er kunnen natuurlijk redenen zijn waarom mensen met hiv en COVID-19 niet in het ziekenhuis komen. Het zou kunnen dat mensen met hiv een minder goede toegang tot gezondheidszorg hebben, en daarom niet opgenomen worden. Maar het zou ook kunnen dat mensen met hiv eerder voor de zekerheid opgenomen worden. Dit kun je niet opmaken uit de onderzoeken die gedaan zijn. Je kan uit deze data ook niet met zekerheid vaststellen dat COVID-19 even vaak bij mensen met hiv als bij mensen zonder hiv voorkomt.
Het is ook duidelijk dat hiv-medicatie niet volledig beschermt tegen COVID-19, en dat mensen met hiv ook COVID-19 kunnen krijgen. Je vindt hier een overzicht van geanonimiseerde kenmerken van mensen met hiv en COVID-19. Je kunt hier zien dat niet alleen mensen met een hoge leeftijd of laag aantal CD4-cellen COVID-19 kunnen krijgen, maar ook mensen met een onderdrukt virus en een prima CD4. Ook vind je er welke artikelen COVID-19 bij mensen met hiv beschrijven.
Het is dus belangrijk dat iedereen de juiste voorzorgsmaatregelen blijft nemen. Heb je een vraag over hiv en het nieuwe coronavirus? Of wil je iemand spreken met hiv? Neem dan contact op met het Servicepunt van de Hiv Vereniging via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. of via 020 - 689 25 77 (maandag, dinsdag, donderdag van 14.00 - 22.00 uur).
Vraag via Whatsapp 
